Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Art.5
DziałII.Zakresopodatkowania
41.Nadużycieprawaczęstojestzwiązanezobejściemprawa.Oilejednakwprzypadkunadużycia
prawaprzezpojęcieprawarozumiemyprawopodmiotowe(przyznaneprzezprzepisypraw-
neuprawnienia),otylewprzypadkuobejściaprawapodpojęciemprawaukrywasięprawo
wznaczeniuprzedmiotowym(tzn.konkretnyprzepisprawastanowionego).Niemniejjednak
działaniastanowiącenadużycieprawa(podmiotowego)łącząsięczęstozobejściem(próbami
obejścia)konkretnychprzepisówprawnych.
42.Dotychczaskonstrukcjanadużyciaprawawzasadzieniewystępowała(niebyłastosowana)
nagruncieprawapodatkowego.Byłotozwiązaneprzedewszystkimzprzyjętąwpolskiejprak-
tycezasadąliteralnejwykładniprzepisów,wmniejszymstopniuuwzględniającącelewprowa-
dzeniadanychprzepisówczyteżodwołującąsiędonich.
43.Koncepcjanadużyciaprawaunijnego,jakwiększośćkonstrukcjiizasadprawaunijnego,jest
wytworemorzecznictwaEuropejskiegoTrybunałuSprawiedliwości.Koncepcjatapojawiłasię
inastępniebyłarozwijana(podtrzymywana)wkolejnychorzeczeniachTrybunału.
WocenieEuropejskiegoTrybunałuSprawiedliwości,abydoszłodonadużyciaprawaunijnego,
muszązostaćstwierdzonedwaelementy:
1)elementobiektywny-przejawiającysięwsztucznymtworzeniuwarunkówdoodno-
szeniaokreślonychkorzyści;nsztuczność”działaniapoleganatym,żedziałaniapo-
dejmowanewyłączniewceluuzyskaniakorzyści,natomiastniemajążadnegoinnego
uzasadnienia;zaistnienietychokolicznościzawszemusibyćpodjętenatlekonkretnego
przypadku;
2)elementsubiektywny-wolauzyskaniakorzyściniezgodnejzcelamiprawaunijnego.
44.Koncepcjanadużyciaprawaunijnego,chociażnarodziłasięblisko40lattemu,do2006r.
niebyłaprzedmiotemzastosowanianagrunciepodatkowym.
Zmieniłosiętow2006r.,kiedytoEuropejskiTrybunałSprawiedliwościwdwóch(wydanych
tegosamegodnia)wyrokachstwierdził,żekoncepcjanadużyciaprawaunijnegomazastoso-
wanienagruncieVAT.Byłytowyroki:z21.02.2006r.(C-255/02,Halifaxplc,LeedsPerma-
nentDevelopmentServicesLtd,CountyWidePropertyInvestmentsLtdv.Commissionersof
Customs&Excise)orazz9.09.2004r.(C-223/02,UniversityofHuddersfieldHigherEducation
Corporationv.CommissionersofCustoms&Excise).Wtychsprawachsądykrajowe(zWiel-
kiejBrytanii)zadałyjednakwyraźniepytanieomożliwośćzastosowaniakoncepcjinadużycia
prawanagruncieregulacjiopodatkuodwartościdodanej.Chodziłownichoewentualność
nadużyciaprawadoodliczeniapodatkunaliczonego.
Wobusprawachpodatnicyprowadzącydziałalnośćprzedewszystkimzwolnionąodpodat-
kumielipodjąćdużeinwestycje.Zuwaginaprowadzeniedziałalnościzwolnionejmusieliby
ponosićfaktycznekoszty(większości)podatkunaliczonegozwiązanegoztymiinwestycjami.
Wzwiązkuztymutworzonokilkaspółekzależnych,któreformalnieprowadziłyteinwestycje.
Odpowiednieułożeniewzajemnychrelacjipomiędzypodmiotamigłównymiapodmiotami
zależnymi(którymsłużyłobyprawodoodliczenia)miałoprowadzićdoodzyskania(zwróce-
nia)praktyczniecałegopodatkunaliczonegozwiązanegozinwestycjami,przybrakupodatku
należnego,bądźteżwystąpieniagowminimalnejwysokości.Brytyjskiewładzepodatkowe
zakwestionowałymożliwośćtakiegoułożeniastosunkówiodmówiłyzwrotupodatkówspół-
komzależnym.
SprawaostatecznietrafiłaprzedEuropejskiTrybunałSprawiedliwości,przedktórymposta-
wionowłaśniepytanieomożliwość(dopuszczalność)zastosowaniakoncepcjinadużyciaprawa
nagruncieregulacjidotyczącychpodatkuodwartościdodanej.
152