Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
XII
Przedmowadowydaniapolskiego
któregoonodotyczy,orazdziękirezygnacjizzasadyrefleksji,
wedlektórejjeżelicośsięwie,tozarazemwiesię,żesięto
wie(wiedzapierwszegorzędupociągazasobąwiedzędrugiego
rzędu-wiedzę,żesięwie).
Wreszciejestreliabilizmpomysłembardzopłodnym.Wdys-
kusjizwiązanejzwysuwanymipodjegoadresemzarzutami,
któretrudnowtymmiejscuszerzejomówić,nietylkopier-
wotnestanowiskoGoldmanaewoluowało,alezainspirowało
szeregpropozycjipokrewnych.PróczGoldmanowskiegorelia-
bilizmuprocesupowstałzbliżonydoepistemologiicnótreliabi-
lizmpodmiotu(agentreliabilism).Wedługniegoozasadności
mniemaniadecydujenierzetelnośćprocesupoznawczego,lecz
rzetelnośćpodmiotupoznającego(Greco1999).Podobnymsta-
nowiskiemjestreliabilistycznaepistemologiacnót(Sosa2007),
któramiędzyinnymiodróżniawiedzęrefleksyjnąodwiedzy
zwierząt.Epistemologiacnótuchodzizastanowiskopośrednie
międzyeksternalizmemainternalizmem.Tymsamymprzesz-
czepyepistemologiicnótnagruntreliabilizmurozwiązująnie-
któretrudnościeksternalizmudziękiuzupełnieniugoomotywy
internalistyczne.Jeszczedalejwtymkierunkuidziepóźniejsam
Goldman(2011),proponującsyntezęreliabilizmuzewidencja-
lizmem,stanowiskiemjawnieinternalistycznym.
Wyraźnezwiązkizreliabilizmemmająrównieżwarunki
wysuwanewceluwyłączeniazzakresupojęciawiedzytych
mniemań,któresąprawdziwetylkoszczęśliwymtrafem(anti-
-luckepistemology).Sątowarunkitrzymaniasiętropuprawdy
(trackingconditions),jakpodanyprzezRobertaNozicka(1981)
warunekwyczulenia(sensitivity)lubErnestaSosy(1999)waru-
nekbezpieczeństwa(safety).Pierwszywymaga,zgrubszarzecz
biorąc,bypodmiotmającyprawdziwemniemaniepozostawał
przynimwkażdychinnych-choćpodobnychdoobecnych
-okolicznościach,wktórychbyłobyonowciążprawdziwe,
niepozostawałzaśprzynimwżadnychinnych-choćpodob-
nychdoobecnych-okolicznościach,wktórychprzestałoby
onobyćprawdziwe.Druginatomiastwymagatylkotyle,by
wkażdychnieznaczniezmienionychokolicznościach,wktórych
mniemaniepozostajeprawdziwe,podmiotnadaljeutrzymywał.
Wświetlepowyższejocenyznaczeniareliabilizmuwe
współczesnejepistemologiimożnazapytać,dlaczegozamiast
