Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
32
Częśćpierwsza
Odczytującdiagramwspak,widzimy,żemniemaniauczo-
nychsą(poczęści)uwarunkowaneprzyczynowoprzezdziałania
negocjacyjne,działanianegocjacyjnesą(poczęści)uwarunko-
waneprzyczynowoprzezodczytyzapisówurządzeńrejestrują-
cych,tezaśsą(poczęści)uwarunkowaneprzyczynowoprzez
samezapisy.Natymkończysięłańcuchprzyczynowy,który
-jaksięzdaje-LatouriWoolgardopuszczająwcharakterze
wyjaśnienia.Niemawnimmiejscanażadnemikroobiekty
wrodzajustrukturchemicznych.
Realiścimoglibyzaakceptowaćpozytywnączęśćnarracji
wyjaśniającejLatouraiWoolgarawjejzamierzonymzasięgu.
Moglibyprzyznać,żewszystkiewymienioneczynnikisądla
wyjaśnieniaistotne.Pragnąonijednakprzedłużyćlistęczynni-
kówprzyczynowo-wyjaśniających.WnarracjiLatouraiWool-
garaZniemażadnejprzyczynyaniżadnegowyjaśnienia.
Czytakiewyjaśnieniejestabynapewnozbędne?Właściwe
wyjaśnienie,zdaniemrealistównaukowych,odwołujesiędo
pewnegorodzajumikroobiektówchemicznych,którepowodują
powstanieodczytanychzapisów,zarejestrowanychwwarunkach
eksperymentu.Ilustrujetonastępujący,poszerzonydiagram:
C→Z→O→N→U
Uznając,żeistniejąnieobserwowalnejestestwaC,udzielamy
lepszego,pełniejszegowyjaśnieniazdarzeń,októrychmowa,
niżpotrafilibydostarczyćLatouriWoolgar.Wyjaśnienietorzecz
jasnauwzględniadokładnietegorodzajujestestwanhentam”,
którymLatouriWoolgarodmawiająistnienia.
Abywykazać,żerozszerzonewyjaśnienieprzyczynowejest
sensowneiuprawnione,zmienięprzykład.Załóżmy,żepew-
negodniaKowalskidoznałurazugłowyiszukamyprzyczy-
nowegowyjaśnieniategowypadku.Napoczątekwskazujemy
nafakt,żebelkastropowasięzałamałaiuderzyłagowgłowę.
Wyglądatonawpełnizadowalającewyjaśnienie,któremożna
zilustrowaćnastępującymdiagramem:
