Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Piechnik,Wizerunekkobietyimężczyznywjęzykowymobrazieświataludnościwiejskiej(naprzykładziegminyZakliczyn
nadDunajcem,Kraków2009ISBN978-83-233-2733-2,e-ISBN978-83-233-8539-4©A.Piechnik&WUJ
25
1)wymowamazurzącawnagłosie,śródgłosieiwygłosie,por.lyscyna,Wolscypym-
pek,ńeśes;
2)labializacja,obecnaprzedewszystkimwnagłosie(np.WobylyndåWek,Woxlaptus,
Woxlyltus)iwśródgłosiewyrazów,szczególniepospółgłoskachwargowychoraztyl-
nojęzykowych(np.cykWor,kWokWoxa,mWośyk);
3)udźwięczniającafonetykamiędzywyrazowa,np.xWopegrostropek,panåseg
Hlastovy,xWobańexWop;
4)częste(choćnieregularne)poprzedzanienagłosowejsamogłoskiaorazijotą
–tzw.prejotacja(por.lakty1istka,ladvWokat,lindůr)lubprzydechowymx(por.xam-
erykůn);
5)podwyższonaartykulacjasamogłoskiustnejMprzedspółgłoskamipółotwartymi
nosowymi:o≥ů(np.xamerykůn,turegńekšcůny)orazpodwyższenienosówkiędoy
c
(np.Hitr6zyńe);
6)brakmiękkiejspółgłoskil,prowadzącydorealizacjipołączenialzsamogłoską
ijakoly,np.glyglaś,lyxWota,lylyla;
7)przejście–x≥–kwwygłosiewyrazu(por.nanogak,vlylbWovatykćuxak)oraz
wgrupiespółgłoskowej–xf≥–kf(por.kfålydupa,kfåluW);
8)podwojeniespółgłoseksiśwpozycjiinterwokalicznej(np.vleśśe,bWosso),
któremunierzadkotowarzyszyodpodobnienie(np.1iśći,zalascym);
9)realizacjasamogłoskiajakoeprzedlw2.osobieliczbypojedynczejoraz1.i2.
osobieliczbymnogiejtryburozkazującego,por.gådel,zaś@lyvelmy,pWo-
WopWo1ladelće;
10)cofnięcieartykulacjisamogłoskiidouwliczbiepojedynczejczasuprzeszłego
(por.ku@luW,zapWaćuWa)orazprzedWwtrybieprzypuszczającym(por.pšygůńuWby);
11)występowaniewtórnieruchomegoe,któreuniemożliwiapowstawaniegrup
spółgłoskowych:ss,zz,vv,ff,np.zesadu,zeZåklucyna(‘zZakliczyna’),vevWove,ve
fabryce;
12)niwelowaniegrupspółgłoskowychwwygłosieprzezwprowadzaniesamogłoskie,
np.1later,Pleter;
13)liczneuproszczeniagrupspółgłoskowych:
oosłabienieartykulacjiuniezgłoskotwórczego,prowadzącedocałkowitegozani-
kutejgłoskiprzedsamogłoskąu,por.dugWo@is,gux,guptåk;
ouproszczeniegrup:stš,zdž,tš,dž≥šć,žt,ć,t,np.šćylåW,rošćepåWek;
ouproszczeniewwygłosiegrupyść≥ś(np.gWoś)orazšć≥š(probWos‘pro-
boszcz’);
14)brakprzegłosuwwyrazach,którewjęzykuliterackimpodlegająalternacjie:o,
por.HletWa,blere,ńese;
15)niejednorodnarealizacjawygłosowejgrupyelwzaimkach,przysłówkach,
przymiotnikach,liczebnikachiimiesłowachjakoillubyl(pospółgłoskachmiękkich
lubtwardych),np.barvil,u@ityl,bądźteżupraszczającawymowazpominięciemkoń-
cowejl,np.ftaAiduzycåpce.
FleksjagwaryokolicZakliczynanieodbiegazasadniczoodtej,któracechujepol-
szczyznęliteracką.Wartezauważeniasąnastępującewłaściwościbadanegojęzyka:
