Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
A.Piechnik,Wizerunekkobietyimężczyznywjęzykowymobrazieświataludnościwiejskiej(naprzykładziegminyZakliczyn
nadDunajcem,Kraków2009ISBN978-83-233-2733-2,e-ISBN978-83-233-8539-4©A.Piechnik&WUJ
24
/e/:/o/–/teki/:/toki/22
/e/:/å/–/leć/(2.os.lp.tryburozkazującegood:lećeć):/låć/(lit.lać)
2)opozycjastopniaotwarcia:
/i/:/y/–/śivy/:/śyvy/(mianowniklm.od:śyf‘siew’)
/i/:/e/–/viźmlåWbyć/:/veźmlåWbyć/(veś,lit.gveś)
/i/:/a/–/śino/:/śano/
/y/:/e/–/tyka/:/teka/
/y/:/a/–/ryć/:/rać/(lit.raćica)
/e/:/a/–/Wep/:/Wap/
/u/:/ů/–/drugi/(liczebnikporządkowyod:dva):/drůgi/(dopełniaczlp.od:drůga
‘droga’)
/u/:/o/–/rudy/:/rody/
/u/:/a/–/zur/(lit.žur):/zar/(3.os.lp.czasuprzeszłegood:zryć‘żreć’)
/u/:/å/–/kura/:/kåra/(lit.kara)
/ů/:/o/–/růk/:/rok/
/ů/:/å/–/grůp/:/gråp/(2.os.lp.tryburozkazującegood:gråbać‘grabić’)
/ů/:/a/–/můk/(3.os.lp.czasuprzeszłegood:můc):/mak/
/o/:/å/–/los/:/lås/(3.os.lp.czasuprzeszłegood:lyś‘leźć’)
/o/:/a/–/toki/:/taki/
/å/:/a/–/rås/(lit.ras‘raz’):/ras/(dopełniaczlm.od:rasa)
Systemwokalicznyopisywanejgwaryjestbogatszyodjęzykaliterackiegoodwie
samogłoskipochylone:/å/oraz/ů/(np.ˆilåk,bůncyca).Dawnasamogłoskapochylonae
jestrealizowanajakoyzarównopospółgłoskachtwardych(np.dysc,tys),jakipo
miękkich(np.1lyžbåk,źyvać,śńyk),copowodujeodmienną(częstszą)dystrybucję
głoskiywomawianejgwarzeniżwjęzykuliterackim.
Samogłoskinosoweleksykalniebywająwymawianekonsonantycznie,czasemsą
denazalizowaneizmieniasięichbarwa.Różnorakisposóbrealizacjigłoseknosowych
możebyćskutkiemwpływubliskiegoobszarubeznosówkowego[por.Dubisz,Karaś,
Kolis1995,54].Literackasamogłoskaęwwygłosiewymawianajestjakoe(por.bede,
vWode),corozszerzadystrybucjęgłoskiewzestawieniuzpolszczyznąogólną.Śród-
głosoweęprzedspółgłoskamiszczelinowymirealizowanejestjako6(por.Hitr6zyńe,
ć6skWo,g6ste).Pojawiającasięwewspomnianymkontekściesamogłoska6niestanowi
odrębnegofonemu,alewariantpozycyjnypołączenia:samogłoskaustna+spółgłoska
nosowa.
WopisywanejgwarzeliterackanosówkaMwwygłosiewymawianajestbezrezo-
nansunosowegoiprzyjmujebarwęo(por.idośćysko)lubrealizowanajestjakogrupa
ůmwnarzędnikuliczbypojedynczejrzeczowników,przymiotnikówizaimkówrodzaju
żeńskiegoorazwczasownikachwtrzeciejosobieliczbymnogiejczasuteraźniejszego
(por.malům‚låWůmkrove).WśródgłosieprzedgłoskamiszczelinowyminosówkaM
wymawianajestjakoZ(np.mZs,fćZs).Doistotnychfonetycznychcechgwarygminy
ZakliczynnadDunajcemnależątakże:
22Wniniejszymopracowaniu
º
,)traktujesięjakowariantypozycyjnefonemów/k/,/g/[m.in.za:Stru-
tyński1997,76].
