Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
HieronimMorsztynjestrównieżtwórcączterechwierszowanych
romansów.Trzyznich:AlfonsaiOrystellemiłośćśmierciąokrutną
zapieczętowana,ŻałosnykoniecmiłościniezbednejorazHistoryja
barzopięknaoTalezieaoPerepodzie,opiewająmiłosneperypetie
zwieńczonetragicznymfinałem[78].Kochankowiezostalituukazani
jakoofiaryprzemożnejsiłypożądania,porywającejichwwir
wydarzeń,naktóreniemająwpływu.Naczytelnikadziałaćmiała
siłafatalnegozauroczenia:skąpanewekrwihistorieepatują
brutalnościąscen,anamiętnośćkochankówprzypieczętowuje
śmierć.Dopieroczwartyromans,Historyjauciesznaokrólewnie
Banialuce,kończysięszczęśliwie,gdyżdeterminacjębohaterów
wpokonywaniuprzeciwieństwlosunagradzafinałowewesele.
Opowieść,dużoobszerniejszaniżtrzypozostałerazemwzięte,
zepickimrozmachemmnożyfantastyczneelementy.Uchodziona
zapierwsząpolskąbaśń(czyjakwoląuczeni:bajkęmagiczną),
wktórejistotnąrolęodegrałyzaczarowanerekwizytyicudowne
moce.ObjętośćromansówMorsztynanieodstraszaładawnych
odbiorców:wszystkiechętniepowielanowmanuskryptach.
Elitarnykolportaż,polegającynadzieleniusiętwórczością
wyłącznieznajbliższymi,wcalenieskazywałjejnazapomnienie.
Znajomimieliswoichznajomych,cizaśkolejnych–itakodbiór
tekstukopiowanegozjednejsylwydodrugiejzataczałcorazszersze
kręgi.Popularnedziełazachowanewyłączniewobiegu
rękopiśmiennymdodziśpotrafiąmiećpodwadzieścia,trzydzieści
odpisów,atekstypublicystyczneczyokolicznościoweoracje,które
spotykałysięzezdecydowanieżywszymprzyjęciemszlachty,
znaczniewięcej.Niewielestarychwydańzachowałosięważtylu
egzemplarzach.Żywacyrkulacjaobiegurękopiśmiennegookazała
sięrównieskutecznymkołemzamachowympoetyckiejsławy
coksiążkadrukowana.Obiegówmiałjednakfatalneskutki
uboczne.Poszczególneutworykopiowanozuwaginaich
atrakcyjność,aponieważnazwiskoautoraodgrywałomniejsząrolę,
przekazysąnaogółanonimowelubprzypadkowoatrybuowane
itwórcędziełaniezawszedasięustalić.Wymownyjestfakt,
iżwukończonymw1675rokumanuskrypcieWirydarza
poetyckiego,któregowłaścicielskwapliwieoznaczałautorstwo
zapisywanychwierszy,spośródpółsetkiutworówHieronima
Morsztynatylkojedensygnowanyjestjegonazwiskiem,pozostałe
zaśalboskopiowałjakodziełanieznanegotwórcy,albomylnie
