Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ucieszniejszego,jakoteprędkie,nagłe,niedomniemane
różnychiniepodobnychsobierzeczy,jednychwdrugie
przekształtowaniaiprzemiany?Któryobraz[...]takucieszyć
izabawićwzrokludzkimoże,jakotepozornelubo
tozmyślonymwzoremutkaneszpalery,którenietylkoumysł
cieszą,aleledwieniemamią,gdy–rzeczytychprędkim
podziwieniemzjęty–ledwietemuwierzy,żetoniesąrzetelne
iprawdziwefigury,aledowcipuludzkiegozmyślneigrzyska
ikunszty[80].
Mamytunietylkozapisbarokowejfascynacjidynamizmem,
którapodporządkowałasobieobrazowaniedziełliterackich.
Totakżetajemnicapopularnościkonceptu,wXVIIstuleciuwten
właśniesposóbmamiącegoizachwycającegoczytelnika.
Morsztynnależałdorodzimychtwórców,którzynajszybciejzdali
sobiesprawęzezmianyestetycznegoparadygmatuiwswych
parafrazachchętniesięgalipopoezjęOwidiusza.Spośród
mitologicznychfabułMetamorfozzainteresowałygocieszącesię
dużąpopularnościąopowieściozdradziemałżeńskiejWenus(Bóg
pogańskicudzołożnik)iśmierciAkteona(I36).Bardziejprzypadł
mudogustuzbiórlistówmiłosnychNazona,Heroidy
(Heroides).Przekładał,parafrazowałlubnaśladowałzniegolisty
AkontiosadoKidyppe,KidyppedoAkontiosa,ParysadoHeleny,
KanakedobrataMakareusaiwyimekzlistuBryzeidydoAchillesa.
MorsztynpodążałtropemKochanowskiego,adaptującego
napotrzebytwórczościmelicznejdwalistyHeroid(PieśniI17
iFragmenta8),alejegowyborydyktowanebyłyodmiennymi
pobudkami.Urzymskiegoklasykaszukałongłówniesposobów
wyrażaniamiłosnegouczucia,przyczymszczególniezajmował
gojegożar,dramatyzminiepowstrzymanasiłapożądania,awięc
towszystko,coówczesnapolszczyznauczyłasiędopierowyrażać.
RównieżspośródelegiiOwidiuszajegouwagęprzykułyopisy
pięknakobiecejnagości(I38)orazstraceńczejodwagikochanka
(ZOwidyjuszaelegija6)–tematówpraktycznienieznanych
rodzimejliryce(AmoresI5–6).
Wierszystanowiącychspolszczeniaantycznychklasykówjest
wdorobkuMorsztynawięcej.Poetówgreckichczytałwłacińskich
przekładach.Zgrabneadaptacjetrzechepigramatówuchodzących
zadziełaAnakreonta(Anakréōn,ok.570–ok.485p.n.e.)włączył
