Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
afakt,iżdodziśzachowałysięnaogółzdekompletowane
pojedynczeegzemplarzetylkonielicznychwydań,dowodzi,żeich
nakładyzostałycałkowiciezaczytane.Zakusycenzorówioburzone
głosymoralistówwskazują,iżdospółkizromansamiśpiewniki
otematyceerotycznejstanowiłyulubionąlekturępanieńską,która
kształtowałaobowiązującąfrazeologięmiłosnychwyznań
ikonwencjęadoracji.Kompilatorjednegozpierwszychtakich
zbiorówreklamowałgonakarcietytułowej:
Atak,każdymłodzianie,kupićteksiążeczki
Radzęć,bogdyćsiętrafiiśćdokochaneczki
Nazaloty,znajdziesztu,czymbyśsięzalecić
Miałjej,takżeimiłośćksobiewiętsząwzniecić:
Krzyknieszcopochlebnego,onysiękochają
Wtakowych,którzyimtopiękniepochlebiają.
Takżeimuzykowie,którzytopragniecie
Corazwierszykównowych,tuichmiećbędziecie[93].
Morsztynniepozostawałgłuchynapotrzebymuzyków
ikochliwejmłodzieży–wjegodorobkuznalazłosięponad
dwadzieściapieśnierotycznych.Trzyznich(inc.„Cyprydo,ty,
cotymzapałemwładniesz”,„Zaprzęż,Neptunie,ciemnowodne
konie”,„Zaprzęgajorłybiałe,aniekonie”)totypowo
humanistyczneutworymeliczneobciążonemitologicznąerudycją
ipatosem,którestylemitematemnawiązujądopodobnychwierszy
MikołajaSępaSzarzyńskiego(inc.„Zaprzężnielwice,nietygry,
Cyprydo”)czyJanaSmolika(inc.„Neptuniemorza,cotrózębem
chwiejesz”).Pozostałewychodząnaprzeciwmodzienapopularną
pieśńmiłosną,obliczonąnamasowegoodbiorcę,prostąwwyrazie,
równiedalekąodnapuszonejhumanistycznejpowagi,
coodsyrenichpokusbarokowegokonceptyzmu.Męscybohaterowie
padwanówMorsztynaprzeważniedeklarująsweżarliweuczucie
ipełneoddaniepoto,bynamówićdziewczętadouległości.
Ciekawszesąutworypisanezpanieńskichpozycji.Niematumowy
ożadnejwyniosłościczychoćbyrezerwie.Bohaterkajednejpieśni
(inc.„Samamsobiewtymwinna,żemsięmuodkryła”)żałuje,
żewyznałachłopcumiłość,boniemożegojużzwodzić,ale
przecież,jeślitogoudobrucha,ofiarujemuswącnotę;inna
