Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
18
20Zaburzeniaosobowościwmodelachmedycznychiwpsychologiiróżnicindywidualnych
OgólnekryteriadiagnostyczneZaburzeńosobowości
kryteriaDSM-IVTR(APA,2000)
A.Utrwalonywzór(typ)wewnętrznegoprzeżywaniaizachowań,który
wznaczącymstopniuodbiegająodoczekiwańwystępującychwkulturze,
wktórejżyjedanaosoba.Przejawiająsięwdwóch(lubwięcej)znastępu-
jącychobszarów:
1)poznania(tzn.sposóbpostrzeganiaiinterpretowaniasiebie,innychlu-
dziizdarzeń);
2)afektywnym(tzn.sile,stopniuzmiennościiadekwatnościreakcjiemo-
cjonalnychdobodźcówizdarzeń);
3)funkcjonowaniuinterpersonalnym(tzn.sposobunawiązywaniaiutrzy-
mywaniarelacjizosobamibliskimi,konflikty;
4)kontroliimpulsów(np.agresywnych,seksualnych).
B.Wzórtenjestsztywnyiprzejawiasięwwielusytuacjachosobistychispo-
łecznych.
C.Wzórtenprowadzidoklinicznieznaczącegocierpienialubupośledzenia.
funkcjonowaniaspołecznego,zawodowegobądźwinnychdziedzinach
funkcjonowania.
D.Wzórtenjeststabilnyidługotrwały,ajegopowstaniezaznaczasięco
najmniejwokresieadolescencjilubwczesnejdorosłości.
E.Niemożnagolepiejwyjaśnićwystępowaniemprzejawówmanifestacja
lubkonsekwencjainnegozaburzeniapsychicznego.
F.Utrwalonywzórniejestspowodowanybezpośrednimfizjologicznym
działaniemsubstancji(np.narkotykówbądźlekarstw)lubstanemogól-
nomedycznym(np.urazemgłowy).
JeślipacjentspełniaodpowiedniekryteriaOsiI,IIiIIIDSM-IVTR
(APA,2000),toklinicystamożezdiagnozowaćnawettrzyróżnejednostki
kliniczne,naprzykładuzależnienieodalkoholu,osobowośćborderlineczy
antyspołecznąimarskośćwątrobyzpowodunadużywaniaalkoholunie-
konsumpcyjnego.OilełącznewystąpieniezaburzeńzOsiIczyIIoraz
OsiIIIniebudziwiększychzastrzeżeńwśródklinicystów,otylemożliwość
rozpoznaniarównocześniezespołówzaburzeńzOsiIiOsiIIskłaniado
stawianiawielupytańnietylkonatemattrafnościwyodrębnionychjed-
nostekklinicznychwDSM-IVTR,aleprzedewszystkimnatematzwiązków
pomiędzyzespołamiznaczącymiklinicznieazaburzeniamiosobowości
(Cierpiałkowska,2004).
Dalekoidącezmianyproponowanewkolejnym,piątymwydaniu
DSM,wktórymzaburzeniaosobowościopisujesię,podobniejakwpo-
przednichwydaniachtejklasyfikacji,jakoistotneniepowodzenieadaptacyj-
nejednostki,widocznenatleoczekiwańspołeczno-kulturowych.Propono-
wanezmianyspowodowanewynikamibadań,któreprzyniosłyznacząco