Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
wnętrzakomórki,wypełniłjecytoszkieletem,
Generalniewymiarykomóreksąponi-
odkryłnoweorganellenieuwidocznionezapomo-
cąmikroskopuświetlnego,zktórychnależy
wymienićprzedewszystkimsystembłonwewnęt-
żejzdolnościrozdzielczejokaludzkiego,
cotłumaczydlaczegoniemogłybyć
rznychirybosomyorazujawniłkunsztowną
dostrzeżoneprzedwynalezieniemmikro-
konstrukcjęwszystkichkomórkowychpodstruktur.
1938—ManfredvonARDENNE(niem.fizyk)
zbudowałpierwszymikroskopskaningowy,
umożliwiającyuzyskanieprzestrzennegoobrazu
naekranie
.
Wydajesię,żewłaśniew1938r.
rozpocząłsięostatni,czyliIIIokres
whistoriibadańnadkomórką.Osiągnięcia
dokonanewciągutegookresubędąanon-
sowaneprzyomawianiuposzczególnych
podstrukturkomórkowychwdalszych
rozdziałachniniejszegopodręcznika.
1.3.ZARYSMORFOLOGII
IULTRASTRUKTURYKOMÓRKI
1.3.1.Właściwościmorfologiczne
Kształtykomóreksąróżnorodnewza-
leżnościodichpochodzeniailokalizacji
worganizmieorazpełnionejfunkcji.
Uzwierzątnajczęściejspotykanajestfor-
makulistalubjajowata(rys.1.1),uroślin
przypominasześcianlubprostopadłościan
(rys.1.2).Ponadtoznanesąm.in.komórki
gwiaździstezdłuższymiikrótszymiwy-
pustkami,np.neurony(rys.1.3a),oraz
wrzecionowate,np.mięśnigładkich(rys.
1.3b).Szczególnieurozmaiconymkształ-
temodznaczająsiękomórkitkankiłącz-
nej,atakżenabłonkowej.
Niektórekomórki,zwłaszczatkanek
zwierzęcych,mająkształtyzmienne,np.
krwinkibiałelubfagocyty,wypuszczają-
cealbocofająceameboidalnewypustki.
Zgodniezprawemnapięciapowierzch-
niowegoistniejedążnośćdozamknięcia
największejobjętościnajmniejsząpowie-
rzchnią[P59,s.9].Zapomocąobliczeń
matematycznychorazdoświadczeńzbań-
kamimydlanymiwykazano,żezasad-
nicząformąkomórekjestczternastościan
(tetrakaidekaedr),mający6ściankwad-
Rys.1.1.Zaryskształtukrwinekszpikuczerwonego
(Zaadaptowanoz:
LaCellule
uszczura
,DurandM.,FavardP.[P25],
ratowychi8sześciokątnych[P59,s.10].
p.12,fig.1a;©1967by
HermannCollection
,Paris)
6
