Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
kierunekskręcaniapłaszczyznyświatła
spolaryzowanego.Aminokwasysąlewo-
(1)
i
prawoskrętne
(+).
Przykład
konfiguracjinaturalnychaminokwasówpo-
dajerys.2.2a,b.Aktywnościąoptyczną
odznaczająsięwszystkienajważniejsze
cząsteczkibiologiczne,awięcaminokwa-
sy,białka,kwasynukleinowe,cukrowce.
Zjawiskoto,związanezasymetrycznością,
jestspecyficznącechążycia.Gdybyjakiś
organizmżyjącynaZiemitrafiłdo„anty-
świata”zbudowanegozD-aminokwasów
iodpowiednichantypodówinnychsubstan-
cji,umarłbyzgłodupomimoobfitości
pokarmu[P85,s.102].Udowodniłtowiele
lattemuL.Pasteur(1822–1895),który
hodującbakterienapożywcezawierającej
L-iD-aminokwasystwierdziłzanikkolo-
niipowyczerpaniuL-aminokwasów.
3)Aminokwasyróżniąsięmiędzysobą
zmiennąstrukturąchemicznąichłań-
cuchówbocznych(R).Zewzględunato,
żegrupyRwystająnazewnątrzistano-
wiąwznacznejmierzepowierzchnie
polimerów,onewyznaczająwielechemi-
cznychifizycznychwłaściwościbiałek.
Wszystkieaminokwasywystępujące
Rys.2.2.Strukturaprzestrzennajednegoz0-ami-
wbiałkachsąto:1)0-aminokwasy—
nokwasów(alaniny):a)tetraedr,wktóregośrodku
znajdujesięatomwęgla0,natomiastgrupy:amino-
zgrupąaminowąwpoz.2łańcucha
wa,karboksylowa,łańcuchbocznyRorazatomy
węglowegowyjściowegokwasuorganicz-
wodoru(H)rozmieszczonesąnawierzchołkach
nego(dokładniej:190-aminokwasówije-
tetraedruzgodniezruchemwskazówekzegara
deniminokwas—prolina),2)L-amino-
wL-0-alaninie(iprzeciwnie—wD-0-alaninie),
b)stereoizomeryorazc)wzoryprzestrzenne
D-iL-alaniny
kwasy—należącedostereochemicznego
szeregualdehyduL-glicerynowego,3)
(Zaadoptowano,zazgodą,z:
CellBiology
,KarpG.[P39],p.
związkioptycznieczynne—skręcające
74,fig.3-2;©1979by
McGraw-HillBookCompany
,NewYork,
płaszczyznę
światła
spolaryzowanego
NY.Nieznaczniezmodyfikowano)
wlewo(1)lubwprawo(+),4)związki
amfoteryczne,czylicząsteczkizawierają-
miotijegoodbiciewlustrze,nazwano
cegrupynaładowanedodatniolubujem-
odpowiednio—przyjmującjakowzorzec
nie,atakże5)związkiamfipatyczne,tj.
aldehydL-iD-glicerynowy—izomerami
zawierającezarównogrupyhydrofobowe
LiD.Białkasązbudowanewyłącznie
(niepolarne),jakihydrofilowe(polarne).
zL-aminokwasów(L-levus),awięcna-
leżącychdozwiązkówwyprowadzonych
2.2.2.„Magicznadwudziestka”
odlewoskrętnegoaldehyduglicerynowe-
go.Oczywiście,symbolLoznaczaprzy-
Wprawdzieopisanojużokoło180róż-
należnośćdoszeregustereochemicznego
nychaminokwasówistniejącychwprzy-
L,tj.aldehyduL-glicerynowego,anie
rodzieiliczbanowoodkrytychgwałtow-
23
