Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
znichniejestidentycznazjakimkolwiek
względunafakt,żenakażdetworzone
białkiemwystępującymuE.coli,mimo
wiązaniepeptydowenależyodjąćm.cz.18,
żeniektórepełniąpodobnefunkcje[P49,
czylijednejcząsteczkiwody,uzyskujesię
s.14–15].
przeciętnąmasęresztaminokwasowych
Ituspotykamysięzpozornymparadok-
około120[P49,s.59].Mnożąctęwartość
sem.Niesłychanaróżnorodnośćcząste-
przezliczbęaminokwasówwłańcuchu
czekbiałkowychwżywejkomórcedaje
polipeptydowym,możnawyliczyćjego
sięostateczniesprowadzićdoniemalabsur-
przybliżonąmasęcząsteczkową.
dalnejprostoty:prawiewszystkiebiałka,
Skład
pierwiastkowy
białek.
Już
wewszystkimcożyjenaZiemi,zbudowa-
wpierwszymokresiesystematycznych
nesątylkoz20różnychaminokwasów,
badańnadbiałkami,Mulder—autortej
tzw.„magicznejdwudziestki”.Odmienna
nazwy(por.s.3)—przeprowadziłich
kolejnośćułożeniatychmalutkichmono-
analizęelementarną.Białkazawierają
merówwliniowychłańcuchachpolipepty-
przeciętnie50–55%węgla,20–23%tlenu,
dowychstwarzaniewiarygodnąwręczróż-
12–19%azotu,6–7%wodoru,0,2–3%
norodnośćtrójwymiarowychstrukturcząs-
siarkioraz0–6%fosforu[P30,s.26–27].
teczekbiałkowych,zdolnychdospełniania
Oczywiścieprzedodkryciemianalizą
specyficznych
funkcji
biologicznych.
chemicznąkwasównukleinowych,zanaj-
Wprawdzieprzyrodanieznakonwencji
bardziejcharakterystycznypierwiastek
terminologicznych,tojednakprzyjętonaz-
występującywbiałkachbyłuważanyazot.
węoligopeptyddlacząsteczkiniewięcej
Stądczęstooznaczeniezawartościtego
niż10-aminokwasowej,apolipeptyddla
pierwiastkawtkankachsłużyłodoprzy-
związkuzawierającegood11do100
bliżonejocenywnichilościbiałka.Przyj-
aminokwasów.Powyżejtejgranicznejwar-
mując,żebiałkazawierająprzeciętnie
tościsąjużbiałka—pojęciebardziej
16%azotu,obliczanoichilośćwbadanym
ogólneimniejprecyzyjne;wniektórych
materialemnożącoznaczonązawartość
podręcznikachtagranicajestprzesunięta
azotuprzezwspółczynnik6,25(100:16).
do50aminokwasów[P68,s.61].
Poszczególnebiałkamająściśleokreślo-
nyskładchemiczny.Ichmasacząsteczko-
2.2.AMINOKWASY—CEGIEŁKI
wawahasięodokoło6000dowielokrotno-
BUDULCOWEBIAŁEK
ścimiliona,awprzypadkuenzymów—od
12000doponad1milionadaltonów(skrót
—DaalbokDa—dlakilodaltonów)
1
.
2.2.1.Ogólnacharakterystyka
Masycząsteczkoweaminokwasówwahają
JaknaprzełomieXIXiXXw.,tak
sięwzakresieod75(glicyna)do204
idziśbiałkaokreślanesąjakowielko-
(tryptofan),wynoszącprzeciętnie138dla
cząsteczkowe,linioweinierozgałęzione
jednegoz20aminokwasówwbiałkach.Ze
połączeniakowalencyjneaminokwasów
—prostychmałocząsteczkowychcegie-
łek,wykazującychwspólnąistałącechę
1
Daltontojednostkamasy,którajestprawierówna
strukturalną:przyatomiewęgla0posia-
masieatomuwodoru(dokładnieodpowiada1,0000na
dająjednągrupęaminowąijednągrupę
skalimasatomowych)iwynosi1,67·10–
24
grama
karboksylowąorazjedenatomwodoru
[P75,s.33].NazwapochodziodnazwiskaJohna
(rys.2.1a,b).Częściąróżnicującąpo-
Daltona(1766–1844),którysformułowałatomowąteorię
budowymaterii.Terminów„dalton”i„masacząstecz-
szczególneaminokwasyjestjedyniecha-
kowa”używasięzamiennie,np.cząsteczkabiałka
rakterystycznyłańcuchboczny,oznaczany
omasie20000daltonówmamasęcząsteczkową20000
literąRwogólnymwzorzeistanowiący
[P75,s.30].
resztęaminokwasowąozmiennej,che-
21
