Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
REZONANSMAGNETYCZNY
2
wanienanieokreślonejodpowiedzi.Stanowitonie-
zbędnykomponentwielubardziejzłożonychparadyg-
matów.Istniejąsystemymającerównieżaplikacje,
wktórychzawartesąparadygmatysłużącedotestowa-
niafunkcjiruchowych,wzrokowych,słuchowych,ję-
zykowych,atakżepoznawczych.
ANALIZASTATYSTYCZNA
Pouzyskaniudanychnależyjepoddaćdalszemuopra-
cowaniu,cojestmożliweprzyużyciuróżnychdostęp-
nychaplikacji.Wieluproducentówdołączaprogramy
doobróbkidanychczynnościowegorezonansumagne-
tycznegodoswoichstacjiroboczych,chociażwięk-
szośćztychpakietówmapewneograniczenia.Dane
mogązostaćrównieżprzeniesionedoinnejstacjirobo-
czej,gdziemożliwabędzieichobróbkazapomocą
oprogramowaniapozwalającegonabardziejszczegóło-
wąanalizę.Wieleztychpakietówjestudostępnianych
nieodpłatniewinternecieprzezinstytutybadawcze,
np.BrainTools,FSL,SPM,AFNI.
Surowedanemuszązostaćodpowiedniozareje-
strowaneiwyrównane.Niewielkieartefakty,aszcze-
gólnietekorelującezwzorcemparadygmatu,mogą
spowodowaćfałszywąaktywację.Pozarejestrowaniu
iwyrównaniudanychnależyzastosowaćodpowiedni
rodzajfiltra.Następnieprzeprowadzasięanalizęda-
nychwceluuzyskaniaobszarówznaczącokorelują-
cychzparadygmatem.Jednymznajważniejszych
czynnikówwarunkującychotrzymanierzetelnychda-
nychzbadaniaczynnościowegojestprojektparadyg-
matu.
Istniejąróżnemożliwościpodejściadoobróbkida-
nychzbadaniaczynnościowego.Najczęściejstosowana
jestanalizaczynnikowapolegającanakontrastowaniu
zesobąaktywacjiuzyskanychpodczaswykonywania
zadańoróżnymstopniuskomplikowania.Przyjejza-
stosowaniupokazanezostająaktywacjeróżniące
wistotnymstatystyczniestopniuzadaniamiędzysobą.
Możnatakżezajejpomocąokreślićwpływinnych
czynników,takichjakwiek,płeć,ręcznośćnaotrzymy-
waneaktywacje.Doprzeprowadzaniaanalizyczynni-
kowejstosowanejestnajczęściejoprogramowanieSPM
(statisticalparametricmapping).
Innepodejściedoocenystatystycznejdanychczyn-
nościowychpoleganaposzukiwaniuaktywacjiwspól-
nychdlawieluzadań,zamiastbadaniaróżnicmiędzy
nimi.Zapomocątegotypuanalizymożnapokazać
obszarymózgu,którewspólniebiorąudziałwwyko-
nywaniuwieluczynności.Metodatajestużytecznado
pokazywaniatzw.skrzyżowańfunkcjonalnych,czyli
obszarówkorymózgu,wktórychnakładająsięnasie-
biesiecineuronalneaktywneprzywykonywaniuróż-
nych,częstomałozesobąpowiązanychzadań.
Stosowanesąrównieżbardziejzaawansowanepo-
dejściadoanalizybadańczynnościowych.Próbujesię
naprzykładwybieraćregiony,októrychwiadomo,że
sązesobąpowiązanefunkcjonalnie,ipokazywać,jak
zmieniająsięaktywacjewichobrębiepodczaswykony-
waniaróżnychzadań.Dziękitemumożnaotrzymać
informacjenatemattego,jakzmieniasiędziałaniewy-
branejsiecineuronalnejnaskutekoddziaływaniaróż-
nychczynników.
FUNKCJEMÓZGUINAJWAŻNIEJSZE
PARADYGMATYSŁUŻĄCEDO
UZYSKIWANIAAKTYWACJI
STOSOWANEWBADANIACH
CZYNNOŚCIOWEGOREZONANSU
MAGNETYCZNEGO
AKTYWACJEMOTORYCZNE
ISOMATOSENSORYCZNE
Najprostsząformąparadygmatujestzadaniemoto-
rycznepolegającenaotwieraniuizamykaniudłoni.
Niecobardziejzłożonyparadygmatpoleganadotyka-
niukolejnoczubkiemkażdegopalcadanejdłonido
czubkakciuka(fingertappingparadigm)(ryc.2.2).
Czynnościtemogąbyćpowtarzanelubpacjentmoże
byćpoproszonyowykonaniejednejsekwencjido-
tknięćczubkakciuka.Możnatakżebadaćodpowiedź
podczasporuszaniaobiemarękami.Wprzypadkupo-
trzebyuwidocznieniaaktywacjiruchowychzkończy-
nydolnejmożnazastosowaćnp.paradygmatpolegają-
cynazginaniuiprostowaniustopy(ryc.2.3).Zazwyczaj
imbardziejzłożonejestzadanie,tymwiększajestwi-
docznaaktywacjawobszarzedodatkowychośrodków
ruchowych:dodatkowejkorzeruchowejnaprzyśrod-
kowejpowierzchnipółkulmózgu,korzeprzedrucho-
wejorazciemieniowej.Aktywacjesąrównieżwidocz-
newkorzemóżdżku.Trudnościmogąwystąpić
upacjentówzdeficytamineurologicznymibędącymi
rezultatemobecnościguza.Jednaknawetuosób
zpewnegostopniaosłabieniemmożliwejestzazwyczaj
uzyskanieaktywacjiwobrębiekoryruchowej.Jeśli
mamydoczynieniazcałkowitymniedowładem,moż-
naprzynajmniejoceniaćaktywacjęczuciową.
11
