Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3ŚRODKICIENIUJĄCEIKONTRASTOWESTOSOWANEWNEURORADIOLOGII
nymparametremopisującymwłaściwościdanego
środkacieniującegopozostającymwzwiązkuzmode-
lemdysocjacjijeststosunekliczbyatomówjoduwjed-
nostceobjętościśrodkacieniującegodoliczbycząste-
czeklubjonówtegośrodkawjednostceobjętości
roztworu(wpiśmiennictwieanglosaskim„ratio”).
Wuproszczeniu–imwięcejatomówjodunajednost-
kęobjętościśrodkacieniującego(większystosunek
liczbycząsteczekjodudoliczbycząsteczekosmotycz-
nieczynnychwroztworze),tymlepszyjestśrodekcie-
niujący.Naprzykład,jonowemonomeryczneśrodki
cieniujące(soletrijodowychpochodnychkwasuben-
zoesowego)wroztworzewodnymdysocjująnamający
właściwościkontrastoweanion(zawierającytrzyato-
myjodu)orazkationniemającytychwłaściwości.Ce-
chujejezatemstosunekliczbyatomówjodudoliczby
jonówpowstającychwroztworzewodnymrówny3:2,
czyli1,5.Wprzypadkujonowychdimerówiniejono-
wychmonomerówstosunektenwynosi3.Niejonowe
dimerywykazująstosunekliczbyatomówjodudoczą-
steczekwroztworzewodnymrówny6:1.
Jodowemonomeryczneśrodkicieniującepodawa-
nedonaczyniowonależądogrupywysokoosmolalnych
(HOCM)–ichosmolalnośćrzędu1500–2000
mOsm/kgprawieośmiokrotnieprzewyższaosmolal-
nośćkrwi(około300mOsm/kg).Osmolalnośćjono-
wychdimerówiniejonowychmonomerówrzędu
500–700mOsm/kgpozwalazaliczyćjedoniskoosmo-
lalnychśrodkówkontrastowych(LOCM).Dimeryczne
niejonoweśrodkikontrastoweoosmolalnościrzędu
300mOsmol/kgsąsubstancjamiizotonicznymi.
WSKAZANIADOPODANIA
ŚRODKACIENIUJĄCEGO
Wklasycznejneuroradiologiiitomografiikomputero-
wejwykonujesięobecnienastępującebadaniaośrod-
kowegoukładunerwowegozużyciemśrodkówcieniu-
jących:
TKgłowy,
angiografiaTKnaczyńmózgowiaoraznaczyńdo-
prowadzającychiodprowadzających,
perfuzjaTK,
mielografiaTK,
wentrykulografia(rzadko),
radikulografiaimielografia(rzadko),
cyfrowaangiografiasubtrakcyjna(DSA)naczyń
mózgowia,rdzeniakręgowegoorazszyi.
Zastosowanieśrodkacieniującegowtomografii
komputerowejjestwskazanewprzypadkupodejrzenia
obecnościnastępującychpatologiiwobrębieośrodko-
wegoukładunerwowego:
procesyrozrostowe,
zmianyzapalne,
zmianynaczyniowe,
zmianynaczyniopochodne(wraziewątpliwości
pobadaniubezśrodkacieniującegosugerującym
patologięinnąniżniedokrwienna).
Tabela3.1.Przykładyśrodkówcieniujących
pogrupowanychzależnieodosmolalności
Wysokoosmolalneśrodkicieniujące(jonowe
monomery)
Sodiumacetrizoate(acetrizoat–sólsodowa)
Diatrizoate(diatrizoat)
Metrizoate(metrizoat)
Iothalamate(jotalamat)
Ioxithalamate(kwasjoksytalamowy)
Ioglicate(joglikat)
Iodamide(jodamid)
Niskoosmolalneśrodkikontrastowe(jonowedimery
iniejonowemonomery)
Ioxgalate(kwasjoksaglowy)
Metrizamide(metrizamid)
Iopamidol(jopamidol)
Iohexol(joheksol)
Iopromide(jopromid)
Ioversol(jowersol)
Izotoniczneśrodkikontrastowe(niejonowedimery)
Iodixanol(jodyksanol)
Opisywanejodoweśrodkicieniującepozostająwprze-
strzenizewnątrzkomórkowej(nieprzedostająsiędo
wnętrzakomórek),cechujejedobrarozpuszczalność
wwodzieorazniskistopieńwiązaniazproteinamioso-
cza.Małerozmiarycząsteczekumożliwiająichprzesą-
czanieprzezbłonępodstawnąkłębuszkanerkowego
domoczupierwotnego.Wysokoosmolalneśrodkicie-
niującepowodująwiększądiurezę(osmotyczną)niż
niskoosmolalneiizotoniczneśrodkicieniujące.Czas
półtrwaniaśrodkówcieniującychwosoczujestod-
wrotnieproporcjonalnydowartościwspółczynnika
przesączaniakłębuszkowego(GFR)iwwarunkach
prawidłowychwynosi1,5–2godzin.
FARMAKOKINETYKA
36
