Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2
REZONANSMAGNETYCZNY
Możliwejestrównieżdemonstrowaniesomatotro-
powejorganizacjiośrodkówruchowych.Zmianypoło-
żonebliżejwierzchołkamózguzwiększymprawdopo-
dobieństwemuszkadzająruchystopyigoleni.Można
wtakimprzypadkuzbadaćaktywacjepodczasrusza-
niastopą.Zmianywśrodkowymodcinkuzakrętu
przedśrodkowego,odpowiadającegolokalizacjirucho-
wejręki,najlepiejsąocenianezapomocąparadygmatu
łączeniapalców.Zmianyumiejscowionejeszczeniżej
mogąleżećwpobliżuobszarówkoryodpowiedzial-
nychzaruchytwarzyijęzyka.Paradygmatypolegające
nanadymaniuustlubruszaniujęzykiemmogąbyć
zpowodzeniemstosowanedouzyskaniaaktywacji
tychobszarów.
Dootrzymywaniaaktywacjisomatosensorycznych
związanychzdotykiemużywanesąparadygmatypole-
gającenadotykaniulubuderzaniuwokreśloneczęści
ciała,lubteżnagłaskaniuzapomocąpędzelka.Akty-
wacjeproprioreceptywnewywołujesięwwynikupa-
sywnegozginaniaiprostowanianajczęściejpalców,na-
tomiastaktywacjebólowewwynikudelikatnego
nakłuwaniaigłą.
Rzadziejwykonujesięstymulacjewęchoweisma-
kowe,podającwybranesubstancjezapachowelub
smakowe.
AKTYWACJESŁUCHOWE
Wprzeszłościotrzymanieprecyzyjnychdanychnate-
matdrogisłuchowejwczynnościowymrezonansie
magnetycznymsprawiałodużotrudnościzewzględu
nanieodłącznyhałastłatowarzyszącybadaniu(zwłasz-
czawobrazowaniuechoplanarnym).Stworzonojed-
nakspecjalnesystemyminimalizującehałaswewnątrz
aparatuiumożliwiająceprezentacjębodźcówsłucho-
wychpacjentowi.Dziękitemumożnaobserwować
waparatach1,5-teslowychaktywacjewobrębiepier-
wotnejkorysłuchowej(przednizakrętHeschla)iwtór-
nejkorysłuchowej(pozostałagórnapowierzchniapła-
taskroniowego,wieczkoczołoweiciemieniowe).
Dodatkowoprzyużyciuaparatów3-teslowychmożna
uzyskaćaktywacjezrejonówpodkorowych,biorących
udziałwprzetwarzaniubodźcówdźwiękowych,ta-
kichjakwzgórekdolnyblaszkiczworaczejiciałokolan-
kowateprzyśrodkowe.Wbadaniachfunkcjisłucho-
wychstosujesiębodźcedźwiękoweoróżnejwysokości,
natężeniu,prosteizłożone,dochodzącezróżnychkie-
runkóworazprzemieszczającesiędźwięki.
FUNKCJEJĘZYKOWE
Mowajestsposobemkomunikowaniasięwłaściwym
wyłącznieczłowiekowi.Jestonazwiązanazinnymi
czynnościamipoznawczymi,takimijakpamięć,spo-
strzeganieiuwaga.Możebyćrozbitanakilkaskłado-
wych.Główneznichto:brzmieniesłów(fonologia),
znaczeniesłówifraz(semantyka),zasadyrządzącełą-
czeniemsłów(składnia).Różneobszarymózguzwią-
zanesązaspektamifonologicznymi,semantycznymi
iskładniowymi.Mogąbyćonepokazanewbadaniu
czynnościowymrezonansumagnetycznegoprzyzasto-
sowaniuodpowiednichparadygmatów.Modelklasycz-
nyzakłada,żeobszarBroki(dolnaczęśćpłataczołowe-
go)jestodpowiedzialnyzawytwarzaniesłówizdań,
podczasgdyobszarWernickego(górnaczęśćpłata
skroniowego)zarozumieniemowy.Wieleparadygma-
tówznajdujezastosowaniewpraktyceklinicznejdo
pokazywaniaróżnychaspektówfunkcjijęzykowych.
Mogąbyćonepogrupowanewnastępującysposób:
tworzeniesłów–możebyćtoutworzenieczasow-
nikazwiązanegozpodanymrzeczownikiem,two-
rzeniesłówzaczynającychsięnaokreślonąliterę
lubsłówzokreślonejkategorii(np.zwierzęta,na-
rzędzia),
nazywanieobiektów–pacjentmazazadaniena-
zwaćobiektwyświetlanynaekranie,
czytanie,np.pojedynczychrzeczowników,
decyzjesemantyczne–pacjentmaprezentowane
parysłów,ajegozadaniemjestzdecydować,czysą
onesynonimami.
Najczęściejużywanymizadaniamisąte,którepo-
legająnatworzeniusłów.Badaniaklinicznewykazały,
żezaichpomocąmożnaustalićdominacjępółkulową
(lateralizację),cojestszczególnieważnewplanowaniu
operacji.
Określeniefunkcjijęzykowychjestszczególnie
istotneupacjentów,uktórychplanowanejestusunię-
cieguzawewnątrzczaszkowego.OśrodekBrokiakty-
wujesiępodczaswykonywaniawiększościzadańjęzy-
kowych.Trudniejjestuzyskaćpobudzenieośrodka
Wernickego,któreosiągnąćmożnatylkozapomocą
częścizadań.Równieżjegopołożeniecechujewiększa
zmienność.Znajwiększąwiarygodnościąmożnają
uwidocznić,stosującparadygmatyzgrupydecyzji
semantycznychlubrozumieniazdań.
Wskazanieumiejscowieniapółkulowegofunkcji
językowychjestistotnenietylkoupacjentówzguzami
mózgu,aletakżeuchorychnapadaczkę,którzypoten-
12
