Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ŚRODKICIENIUJĄCEIKONTRASTOWESTOSOWANEWNEURORADIOLOGII
3
PODZIAŁŚRODKÓW
KONTRASTOWYCHZEWZGLĘDU
NAOBSZARDZIAŁANIA
NAPOZIOMIEKOMÓRKOWYM
Środkikontrastowestosowanewdiagnostycezapomo-
cąrezonansumagnetycznegomożnatakżepodzielić
nazewnątrzkomórkoweiwewnątrzkomórkowe.
ZEWNĄTRZKOMÓRKOWE
ŚRODKIKONTRASTOWE
Wgrupieśrodkówzewnątrzkomórkowychwyróżnia
sięśrodkiomałejmasiecząsteczkowejidużejmasie
cząsteczkowej.
Środkiomałejmasiecząsteczkowejtowwiększo-
ściparamagnetycznechelatygadolinu:
gadopentatedimeglumine(Gd-DTPA),
gadodiamide(Gd-DTP-BMA),
gadoteridol(Gd-HP-DO3A),
gadoterate(Gd-DOTA),
gadoversetamide(Gd-DTPA-BMEA),
gadobutrol(Gd-BT-DO3A),
gadobenatedimeglumine(Gd-BOPTA).
Pomimoróżnejbudowychemicznej,powyższe
środkikontrastowe,zwyjątkiemGd-BOPTA,wykazu-
jązbliżonąrelaksacjęT1owartościachmiędzy4,3
a5,6l/mmol/s,apodanieichpowodujepodobneefek-
tydiagnostyczne.Gd-BOPTAcechujesięmniejwięcej
dwukrotniewiększąrelaksacjąT1(9,7l/mmol/s)ze
względunasłabszeprzejściowewiązaniesiętegośrod-
kakontrastowegozalbuminamiosocza.
Cząsteczkowygadolinjestsubstancjątoksyczną,
ztegowzględudocelówdiagnostycznychpodawany
jestwpostacibardzostabilnychkompleksówosilnych
właściwościachhydrofilowych,słabowiążącychsię
zbiałkamiosocza.Środkikontrastoweztejgrupypo-
danedożylnieszybkoprzenikajądoprzestrzenize-
wnątrznaczyniowej(krótkafazanaczyniowa).Czas
półtrwaniawosoczuprzedwyeliminowaniemnie-
zmetabolizowanychchelatówgadolinuprzeznerki
wynosi90minut.Wrazieupośledzeniafiltracjikłę-
buszkowejulegawydłużeniu.
Osmolalność
drobnocząsteczkowych
środków
kontrastowychwahasięod590mOsmol/kgH2O(ga-
dobutrol0,5M)do1980mOsmol/kgH2O(gadopen-
tatedimeglumine),jednakzewzględunadawkępo-
trzebnądoprzeprowadzeniabadania(0,1–0,3mmol/
/kgmc.)skutkujepowstaniemcałkowitegoładunku
osmotycznegomniejszegoniżwprzypadkuzastosowa-
nianiejonowychśrodkówcieniującychstosowanych
wtomografiikomputerowej.
Konfiguracjaprzestrzennacząsteczek(liniowalub
cykliczna)maniewielkieznaczeniedlawłaściwości
farmakokinetycznychifarmakodynamicznych.Ogól-
nieśrodkikontrastoweztejgrupywykazujązbliżone
właściwościfarmakodynamiczneifarmakokinetycz-
ne,sąpodobnepodwzględembezpieczeństwadlapa-
cjentaoraz,zdrobnymiwyjątkami,mająpodobne
wskazaniadopodania.
Zewnątrzkomórkoweśrodkikontrastoweznajdują
szerokiezastosowaniewneuroradiologii.Dziękiuni-
kalnymwłaściwościombarierykrew–mózg,podane
dożylniepozostająwobrębieprawidłowofunkcjonują-
cegołożyskanaczyniowego.Wraziewystąpieniapato-
logiiwobrębiemózgowia,takichjakguz,uraz,udar,
stanzapalnyczyprocesdemielinizacyjnyznarusze-
niemciągłościbarierykrew–mózg,dochodzidoprze-
dostawaniasięśrodkakontrastowegodoprzestrzeni
zewnątrznaczyniowej.
Zewnątrzkomórkoweśrodkikontrastowestosowa-
nesątakżewangiografiiMR(MRA,angio-MR),
umożliwiającuzyskaniedobrejjakościobrazówpo
pierwszymprzejściuśrodkakontrastowegoprzezłoży-
skonaczyniowe.Podstawowebadanietętnicmózgo-
wychwopcji3DToFMRAniewymagaśrodkakontra-
stowego,jednakjegodożylnepodaniejestwskazane
wcelulepszegouwidocznieniadystalnychodcinków
naczyńtętniczychoraztętniaków(takżewkontrolipo
embolizacji).Problemwbadaniukontrastowymmoże
stwarzaćkrótkiczasprzejściadonaczyńżylnych,
mimotomożliwejestuzyskanieobrazudobrejjakości,
dziękizastosowaniuspecjalnychultraszybkichse-
kwencji,dostępnychzwłaszczawsystemachosilnych
gradientach.Podstawowebadaniezapomocąrezonan-
sumagnetycznegopołączonezangiografiąMRodzna-
czasięwysokączułościąwwykrywaniuzmianzakrze-
powychwobrębienaczyńżylnychmózgowia.
Dziękinowoczesnymmetodomakwizycjidanych
angiografiaMRzzastosowaniemśrodkakontrastowe-
goumożliwiawiarygodną,nieinwazyjnąocenęnaczyń
zewnątrzczaszkowych,wtymzwężeniatętnicyszyj-
nej.
Stosowanieśrodkakontrastowegowbadaniukrę-
gosłupawskazanejest,podobniejakwprzypadkumó-
zgowia,wraziepodejrzeniaprocesurozrostowego,
zapalnegoczydemielinizacyjnegolubpatologii
naczyniowej(np.przetokatętniczo-żylna)wobrębie
39
