Содержание книги
перейти к управлению читателемперейти к навигацииперейти к деталям бронированияперейти к остановкам
62
KSIĘSTWOWARSZAWSKIE
Jednakowedlawszystkichbyłytakżezasadyodpowiedzialnościkarnejiprawo
dotychsamychniezależnychprocedującychsądów.Podstawąsystemu
prawnegobyłfrancuskikodekscywilny–KodeksNapoleona–którym.in.
określałstosunkimiędzypaństwemaKościołem,wprowadzałślubycywilne
irozwody.Obowiązywałtakżefrancuskikodekshandlowy.
Równośćwobecprawa,zniesieniepoddaństwachłopów,powszechny
systemsądownictwa,wolnośćsumieniagwarantowanekonstytucjąoznaczały
niewątpliwyprzełomwstosunkachspołecznychistałysięważnymelementem
rozwojunowoczesnegonarodupolskiego.Wpraktyceniejednoztych
rozwiązańprawnychuległopoważnymmodyfikacjomograniczającym,zgodnie
zinteresamigłównychsiłpolitycznych.
KonstytucjaKsięstwaWarszawskiegoutrzymałapodziałystanowe,choć
niebyłyonetakzdecydowanieokreślonejakwUstawieRządowejz1791r.
Pozycjędominującąwżyciupolitycznymmiałaszlachtaposiadająca,co
najpełniejukazywałsystemprzedstawicielskiiprawawyborcze.„Sejmgłówny”
byłdwuizbowy:składałsięzSenatuorazIzbyPoselskiej.Sejmzwoływanoco
2latanasesjetrwające15dni.Senattworzyło6wojewodówi6kasztelanów,
mianowanychdożywotnioprzezkróla,oraz6biskupów.Dojegokompetencji
należałoudzielaniesankcjiuchwałomIzbyPoselskiej.Pierwszymprezesem
SenatuzostałStanisławMałachowski.
IzbęPoselskątworzyło60posłówwybieranychprzezszlachtęposia-
dającąnasejmikachoraz40deputowanychwybieranychnazgromadzeniach
gminnychprzezosobymająceprawapolityczneispełniającewarunkicenzusu
majątkowego,wykształcenia,atakżezasługi(wtymnapoluwalki)iwieku
(24lata).Dziękitemuprawawyborczeprzysługiwaływzrastającemuwsiłę
mieszczaństwu,tworzącejsięinteligencji,zasłużonymwojskowymorazchło-
pom-właścicielom.DokompetencjiIzbyPoselskiej,którąkierowałmarszałek,
należałouchwalanieustawipodatków,zatwierdzaniezmianprawacywilnego
ikarnego.Ogłoszenieustawyw„DziennikuPraw”oznaczałojejwejściewżycie.
Systemprzedstawicielskiuzupełniałysejmiki(zgromadzeniapowiatowe)
izgromadzeniagminne.
Zachowanyzostałpodziaładministracyjnyna6departamentów,które
dzieliłysięnapowiaty.Miastatworzyły„municypalności”zprezydentemlub
burmistrzemnaczele.Nasamorządskładałysięradydepartamentalneipowia-
toweorazmunicypalneouprawnieniachgłówniedoradczych.Konstytucja
określiłatakżeorganizacjęKościołakatolickiego,obejmującą6diecezji:arcy-
biskupstwo(gnieźnieńskie)i5biskupstw(Poznań,Włocławek,Płock,Chełmno,
Warszawa,atakżeWigry,niewliczane,bobezpośredniopodległeRzymowi).
Dekretgrudniowy1807r.Wprzepisachkonstytucyjnychzasadniczeznaczenie
miałart.4,mówiący,że„Znosisięniewola”.Odnosiłosiętodowszystkich
mieszkańcówKsięstwa,aleoznaczałoprzedewszystkimlikwidacjęosobistego
