Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
10
SekcjaA–Wprowadzeniewgłównezagadnienia
naskórek
ektoderma
nerwowa
płytka
CNS(ośrodkowy
układnerwowy)
grzebień
nerwowy
PNS(obwodowy
układnerwowy)
grzbietowa
struna
mezoderma
grzbietowa
skóra
mięśniechrząstka
mezoderma
blastula
somity
ikośæ
kończyny
pączek
brzuszno-boczna
nerka
mezoderma
sercekrew
mezoderma
ścienna
endoderma
nabłonek
jelita
Rys.1.Schemathierarchiirozwojowejukręgowców
Hierarchia
rozwojowa
Wmiarępostępowaniarozwojuzwiększasięwzarodkuliczbatypów
komórek.Nowetypyniepowstająwsposóbprzypadkowy,alewwy-
nikuseriihierarchicznychdecyzji,którympodlegająuprzednioistniejące
określonekomórki.Jednymznajwcześniejszychwydarzeńwrozwoju
zwierzątjestpodziałzarodkanatrzywarstwyzarodkowe:ektodermę,
mezodermęiendodermę.Następniezkażdejztychwarstwpowstają
specyficzniezróżnicowanetypykomórek,copokazanonarysunku1.
Podobniewzarodkachroślinmożnawyróżnićtrzywarstwy:L1,L2iL3.
Zkażdejznichpowstajązestawyzróżnicowanychtypówkomórek,jak
przedstawiarysunek2.Uzwierzątdecyzjerozwojowesązazwyczajnie-
odwracalne.Naprzykładukręgowców,skorokomórkarazzróżnicuje
sięwkomórkęektodermy,jejprzeznaczeniezostajeostatecznieustalone.
Przekształcisięonawkońcualbowkomórkęnerwowączynaskórka,
albowkomórkępochodnągrzebienianerwowego,alenigdyniemożesię
przekształcićwkomórkętkankiwątrobyczynerki—narządów,których
komórkiwywodząsięzendodermyimezodermy.Rozwójzwierząt
polegazatemnaseriidecyzji,którestopniowoinieodwracalnieograniczają
przeznaczeniekomórek.Roślinynatomiastwykazująznaczniewiększą
plastycznośćodnośniedohierarchiirozwojowej,akomórkinależącedo
jednejztrzechwarstwmogąwzględniełatwozmieniaćswojeprzezna-
czenia.
L1(protoderma)
epiderma
subepiderma
L2(merystempodstawowy)
prazarodek
korteks
tkankawaskularna
L3(prokambium)
miękisz
Rys.2.Schemathierarchiirozwojowejuroślinkwiatowych
