Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1020RnAitranskryptom
11
M=większyrowek
m=mniejszyrowek
m
M
b-DnA
m
M
A-DnA
z-DnA
m
M
Rys.1.11.ModeleformA,BiZ
podwójnejhelisy0większyimniejszy
roweknapowierzchnicząsteczek
oznaczonoodpowiednioliteramiMim
(dziękiuprzejmościr.s.wheelera,
nalicencjiGfDl1.2)
Byspełniaćswojąfunkcję,każdebiałkowiążąceDNAmusispecyficzniewiązać
siędosekwencjipołożonejobokgenu,któregoaktywnośćreguluje.Jesttomoż-
liwe,gdyżbiałkowiążąceDNAoddziałujezdnemrowkaimożezmniejsząlub
większądokładnością„czytać”sekwencjęnukleotydowąbezotwieraniahelisy,
awięcbezrozrywaniawiązańłączącychparyzasad.Wynikastąd,żebiałkawią-
żąceDNA,któremająstrukturęumożliwiającąimrozpoznaniespecyficznejsek-
wencjinukleotydów,np.wformieBDNA,mogąniebyćzdolnedorozpoznania
tejsamejsekwencjiwcząsteczceDNAoinnejkonformacji.Jakdowiemysięzsek-
cji11.3,zmianykonformacyjnewzdłużcząsteczkiDNAorazpolimorfizmstruk-
turalnywynikającyzsekwencjinukleotydówmogądeterminowaćspecyficzność
oddziaływańmiędzygenomemibiałkamiwiążącymiDNA.
1020RnAiTRAnSKRYPTOM
Początkowymproduktemekspresjigenomujesttranskryptom(patrzrys.1.2)
-zbiórcząsteczekRNApochodzącychodgenówaktywnychwkomórcewdanym
momencie.CząsteczkiRNAtworzącetranskryptomsąsyntetyzowanewproce-
sietranskrypcji(przepisywaniazDNAnaRNA).Wtejsekcjipoznamystrukturę
RNAiprzyjrzymysiędokładniejróżnymrodzajomcząsteczekRNAwystępują-
cymwkomórce.
RNAjestdrugimrodzajempolinukleotydu
RNAjestpolinukleotydempodobnymdoDNA,aleróżniągodwieistotnecechy
chemiczne(rys.1.12).PopierwszecukremwchodzącymwskładRNAjest
ryboza,podrugieRNAzawierauracylzamiasttyminy.Dlategoczterynukleo-
tydy,substratywsyntezieRNA,to:
•
adenozyno-5!-trifosforan,
•
cytydyno-5!-trifosforan,
•
guanozyno-5!-trifosforan,
•
urydyno-5!-trifosforan.
Skrótynazwtychczterechnukleotydówtoodpowiednio:ATP
,CTP
,GTPiUTP
lubA,C,GiU.
WpolinukleotydzieRNA,podobniejakwDNA,występująwiązania3!-5!
fosfodiestrowe.SąonejednakmniejstabilneniżwDNA,cowynikapośrednio
(A)rybonukleotyd
-O
O-
O
P
O
O-
P
O
O
O-
O
P
O
5‘
CH2
C
H
H
OH
O
H
OH
ZASADA
C
H
1‘
(b)uracyl
O
C
HN
CH
O
C
N
1
CH
Rys.1.12.Różnicestruktury
chemicznejDnAiRnA0(A)rnAjest
zbudowanyzrybonukleotydów,wskład
którychwchodzicukierryboza,anie
2!-deoksyryboza.wcząsteczcerybozy
dowęgla2!przyłączonajestgrupa
hydroksylowa,anieatomwodoru.
(b)rnAzamiasttyminyzawiera
pirymidynęonazwieuracyl
