Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
2010EnzymysłużącedomanipulacjiDnA
29
czyKlenowaprzeprowadzasięwięcwtemperaturze370Cikończyprzezpodnie-
sienietemperaturyprzynajmniejdo750C,copowodujerozwinięciesiębiałka,
jegodenaturację,niszczącąaktywnośćenzymatyczną.Tenporządekjestwpełni
odpowiednidlawiększościtechnikbiologiimolekularnej,alezprzyczyn,które
stanąsięjaśniejszewsekcji2.2,doPCRkoniecznajesttermostabilnapolimeraza
DNA-taka,któramożedziałaćwtemperaturachznaczniewyższychniż370C.
Odpowiednieenzymymożnaotrzymaćzbakterii,takichjakTermusaquaticus,
żyjącychwgorącychźródłachwtemperaturzedo950C,którychenzympolimerazy
DNAImaoptimumtermicznedziałaniawtemperaturze75-800C.Biochemiczne
podstawytermostabilnościbiałkaniewpełnizrozumiane,aleprawdopodob-
niepolegajągłównienacechachstrukturalnychredukującychilośćbiałkarozwi-
jającegosięwpodwyższonejtemperaturze.
JeszczejedendodatkowytyppolimerazyDNAjestważnywbiologiimoleku-
larnej.Jestnimodwrotnatranskryptaza,będącapolimeraząDNAzależnąod
RNA,azatemtworzącąkopieDNAnamatrycachRNA,anieDNA.Odwrotnetrans-
kryptazybiorąudziałwcyklachreplikacyjnychretrowirusów(sekcja9.1),takich
jakludzkiwirusbrakuodporności(HIV),którychgenomyzbudowanezRNA
ikopiowanenaDNApoinfekcjigospodarza.Wprobówceużywasięodwrotnej
transkryptazydotworzeniakopiiDNAzcząsteczekmRNA.Takiekopienazywa
siękomplementarnymDNA(cDNA,ang.complementaryDNA).Ichsyntezajest
istotnawpewnychtypachklonowaniagenówiwtechnikachstosowanychdo
mapowaniaregionówgenomuokreślanychprzezszczególnecząsteczkimRNA
(sekcja5.3).
EndonukleazyrestrykcyjneumożliwiającięciecząsteczekDNA
wściśleokreślonychpozycjach
WtechnologiirekombinowaniaDNAzastosowanieznalazłyróżnorodnenukle-
azy(tab.2.2).Pewneznichmająszerokizakresaktywności,alewiększośćjest
alboegzonukleazamiusuwającyminukleotydyzkońcówcząsteczekDNAi/lub
RNA,alboendonukleazamitnącymiwewnętrznewiązaniafosfodiestrowe.
NiektórenukleazyspecyficznewzględemDNA,innewzględemRNA,pewne
działająjedynienadwuniciowyDNA,innetylkonajednoniciowyDNA,aniektórym
nierobiróżnicy,nacodziałają.Wkolejnychrozdziałachnapotkamyróżnorodne
przykładynukleaz,gdybędziemyomawiaćtechniki,wktórychsięjestosuje.Tylko
jedentypnukleazyzostanieomówionyszczegółowo:endonukleazyrestryk-
cyjne,któreodgrywajągłównąrolęwwieluaspektachtechnologiirekombino-
waniaDNA.
Endonukleazarestrykcyjnajestenzymem,którywiążesięzcząsteczkąDNA
wobrębiespecyficznejsekwencjiitworzydwuniciowenacięciewmiejsculubblisko
tejsekwencji.Specyficznośćsekwencyjnapozwalaprzewidziećpozycjecięć
wobrębiecząsteczkiDNA,jeśliznanajestjejsekwencja,umożliwiającwycięcie
ściśleokreślonychsegmentówzwiększejcząsteczki.Tawłaściwośćleżyupod-
stawyklonowaniagenówiwszystkichinnychaspektówtechnologiirekombinacji
DNA,wktórychpotrzebnefragmentyDNAoznanejsekwencji.
Istniejątrzytypyendonukleazrestrykcyjnych.Wprzypadkurestryktaztypu
IiIIIniemaścisłejkontrolipołożeniamiejscacięciawzględemrozpoznawanej
sekwencjicząsteczkiDNA.Enzymytezatemmniejużyteczne,ponieważsek-
wencjepowstałychfragmentównieznanezwystarczającąprecyzją.Enzymy
TABELA2020CECHYWAŻnYCHnUKLEAZUŻYWAnYCHWBADAniACHWBiOLOGiiMOLEKULARnEJ
Nukleaza
Opis
Głównezastosowanie
Szczegóły
Endonukleazy
restrykcyjne
NukleazaS1
EndonukleazyrestrykcyjneDNAspecyficzne
względemsekwencji,zwieluźródeł
Licznezastosowania
Sekcja2.1
Endonukleazyspecyficznewzględemjednoniciowego
DNAiRNA,zgrzybaAspergillusoryzae
Mapowanietranskryptów
Sekcja5.2
DeoksyrybonukleazaI
Endonukleazaspecyficznawzględemdwuniciowego
DNAiRNA,zEscherichiacoli
OdciskstopyDNAzyI
(ang.nucleasefootprinting)
Sekcja7.1