Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
22
Rozdział10Genomy,transkryptomyiproteomy
ruchzależnyodbiałekkurczliwych,zktórychnajbardziejznanetoaktyna
imiozyna,tworzącewłóknacytoszkieletu;
transportróżnychzwiązkówchemicznychworganizmiezwiązanyzistotną
aktywnościąbiałek,np.hemoglobinatransportujetlenwekrwi,aalbumina
osocza-kwasytłuszczowe;
regulacjaprocesówkomórkowych,wktórejpośrednicząbiałka,takiejak
czynnikitranskrypcyjnewiążącesięzgenomemiwpływającenapoziom
ekspresjizarównopojedynczychgenów,jakigrupgenów(sekcja12.2);
aktywnośćgrupkomórekregulująikoordynujązewnątrzkomórkowehor-
monyicytokiny,zktórychwielejestbiałkami,np.insulinakontrolująca
poziomcukruwekrwilubintrleukiny-grupacytokinregulującychpodział
iróżnicowaniekomórek;
ochronaorganizmuiposzczególnychkomórekjestfunkcjąwielubiałek,takich
jakprzeciwciałaorazbiałkauczestniczącewprocesiekrzepnięciakrwi;
funkcjemagazynowaniazwiązanezbiałkamitakimijakferrytyna,która
gromadziżelazowwątrobie,orazgliadyny-białkazapasowe,które
magazynemaminokwasówwspoczynkowychnasionachpszenicy.
Dziękitakzróżnicowanymfunkcjombiałekproteommożeprzekształcićzapi-
sanywgenomieplanwzasadniczewłaściwościprocesówżycia.
PODSUMOWAniE
Każdyorganizmnanaszejplaneciemagenomprzechowującyinformację
biologiczną.
WiększośćgenomówjestzbudowanazDNA,zwyjątkiemniektórychgeno-
mówwirusowychzbudowanychzRNA.
Ekspresjagenomujestprocesem,wktóryminformacjazawartawgenomie
jestprzekazywanadokomórki.
Pierwszymproduktemekspresjigenomujesttranskryptom-zbiórcząsteczek
mRNApowstałychpotranskrypcjigenówaktywnychwkomórcewokreślo-
nymczasie.
Kolejnymproduktemjestproteom-zbiórbiałekkomórkiokreślającycha
-
rakterreakcjibiochemicznych,któredanakomórkamożeprzeprowadzać.
Dowodyeksperymentalnepotwierdzające,żegenyzbudowanezDNA,
otrzymanoporazpierwszywlatach1945-1952,jednakdopieroodkrycie
podwójnejhelisyprzezWatsonaiCrickaw1953r.przekonałobiologów,
żeDNAjestfaktyczniemateriałemgenetycznym.
DNAjestnierozgałęzionympolinukleotydemzbudowanymzwielukopiiczte-
rechchemicznieróżnychnukleotydów.
Wpodwójnejhelisiedwapolinukleotydyowiniętewokółsiebietak,
żezasadyazotoweznajdująsięwewnątrzcząsteczki.
Polinukleotydyłącząsięwiązaniamiwodorowymipomiędzyzasadami:
AzawszetworzyparęzT,aG-zawszezC.
RNAjestrównieżpolinukleotydem,aleposzczególnenukleotydymająinną
strukturęniżnukleotydywDNA.RNAjestzwyklejednoniciowy.
KomórkizawierająróżnerodzajeRNA,międzyinnymimRNA,któretrans-
kryptamigenówkodującychbiałka,atakżewieleinnychniekodującychRNA.
WieleRNAjestsyntetyzowanychwyjściowojakocząsteczkiprekursorowe.
Abyuzyskaćostatecznąformę,podlegająonedojrzewaniu-reakcjomcięcia
iłączeniakońcóworazmodyfikacjomchemicznym.
Białkarównieżnierozgałęzionymipolimeramizbudowanymizaminokwa-
sówpołączonychwiązaniamipeptydowymi.