Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
II.Zarys
1.Powstanieirozwójmiast-państwhausańskich
Mimouwidocznionejwlegendzieświadomościwspólnegopochodzenia,
Hausańczycyprzezwiekiniezdołaliwytworzyćjednolitegoorganizmu
państwowego.Większeskupiskaludnościrolniczejprzekształcałysięzczasem
wosiedla
gàrii,
wktórychnadaldominowałyzajęciarolnicze.Niektóreznich
urosłydorangiotoczonychmuramizglinymiast
biràanee.
Wporównaniu
zosiedlamimiałyonebardziejkosmopolitycznycharakteriopierałysięnasilniej
zróżnicowanejgospodarce.Podczasgdyw
gàrii
władzęsprawowałarada
naczelnikówrodów,warownemiastastawałysięsiedzibądziedzicznegowładcy
sarkii,
wspomaganegowrządzeniuprzezutytułowanychurzędnikówilenników
[Fuglestad1978:319].
Warownemiastapanowałynadpobliskimiobszarami,odpierałyatakiwrogów,
awokresachzagrożeniadawałyschronienieokolicznejludności.Doich
powstanianiewątpliwieprzyczyniłsięrozwójhandlu.Wokółpowstającychrynków
osiedlałysiędużegrupyludności.Takiemiastohandloweustanawiałokontrolę
nadokolicznymidrogamiiprzylegającymiobszarami.Jegowładcaimieszkańcy
uważalijezaswojądomenęwpływów.Wwynikurywalizacjiowładzętworzyłysię
większeośrodkimiejskie.Obecne
birninKanóo,
czyliwarownemiastoKano,
wyłoniłosię,naprzykład,jakostolica
ƙasarKanóo
(„ziemiKano”)dopiero
wXVw.Podobnewydarzenianastępowałymniejwięcejwtymsamymczasie
inainnychobszarachhausańskichwrodzajuZariiczyKatsiny.Wokresietym
kilkuwybitnychwładcówzmieniłobieghistoriiprzezwprowadzeniebądź
umocnienieislamuiwłączeniegodosystemuzarządzania.Powstaniewarownych
miastłączyłosięniewątpliwiezzaangażowaniemHausańczykówwhandel
dalekosiężny(odXVw.),apotemtakżewhandeltranssaharyjski.Wobrębie
murówmiejskichznajdowałysięnietylkodzielnicemieszkalneirynki,aletakże
dużepolauprawne,pozwalającenawyżywienieludnościwprzypadkuoblężenia.
WśródprzyczynrozbiciaHausańczykóworazichpolitycznejigospodarczej
rywalizacjinaczołowysuwająsięseparatyzmreligijny(każdyklanwyznawał
swojewłasnebóstwa)iniemożnośćrozwojupolitycznegozpowoduimperialnych
ambicjipaństwsąsiednich.PrzezdługiczasekonomicznyrozwójkrajuHausa
pozostawałwcieniuaktywnościgospodarczejtakichpotęg,jakMaliiSonghaj
nazachodzie,orazKanem-Bornonawschodzie.Obszartennieprzyciągałkupców
północnoafrykańskich,gdyżniezapewniałdostawtakposzukiwanegowówczas
złota,aniteżinnychpotrzebnychtowarów.Przezwielewiekówistnieniamiasta-
państwahausańskiebyłyokresowozależneodKanem-Borno,awXVIw.,
wniewielkimstopniu,iprzezkrótkiokres,naniektórychobszarachzaznaczyłsię
wpływimperiumSonghaju.Zależnośćtamiaładosyćluźnycharakter
iograniczałasiędopłaceniaprzezkrajHausaumiarkowanychpodatków.
Kano
HistoriękrajuHausa,odjejpoczątkuażpowiekdziewiętnasty,tworządzieje
kształtującychsięmiast-państw,zktórychnajwiększąsławącieszyłosięKano.
NajstarszymijegomieszkańcamibyliAbgajawa,którychpotomkowierzekomo
żyjąwtymmieściedodzisiaj.Bylionikowalamiiwposzukiwaniurudyżelaza
osiedlilisięnawzgórzuDala—jednymzczterechwzniesieńotaczającychdzisiaj
miasto.
Podstawowymźródłemdohistoriimiast-państwhausańskichjestkronikaKano.
