Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
IV.Tradycyjnezajęcialudności
1.Podziałpracy
Wspołeczeństwiehausańskimistniałściśleprzestrzeganypodziałpracy,
któregośladyzachowałysiędodzisiaj.Naprzykład,wadministracjipublicznej
urzędnikamipaństwowymimusielibyćmężczyźni.Kobietyniemogływzasadzie
staćnaczelemiasta-państwaaniteżsprawowaćważnychfunkcjipaństwowych.
Wydajesięjednak,żewodległychczasachzarównomężczyźnijakikobietybyli
mianowaninaważnestanowiskapubliczne,awZariikobietypełniłynawet
funkcjewładców,czegoprzykłademjestpostaćwojowniczejkrólowejAminy.
Poszczególneklasyiwarstwyludnościmogływykonywaćtylkozgóry
przypisaneimzadania.Niktzwładców(
saraakunàa)
aniteżludzizgrupy
piastującychurzędypaństwowe
(màasusàrautàa)
niepodjąłbysięwykonywania
pracypoddanych
(talakaawaa
),nawetwprzypadkudymisji,pozostawionybez
środkówdożycia.Naprzykład,ludzieszlachetniniemogliuczestniczyć
bezpośredniowdziałalnościhandlowejaniteżwykonywaćjakichkolwiekprac
potowych.Byłobyrzeczązawstydzającą,gdybyktośzobaczyłksięcia
uczestniczącegowtransakcjachkupna-sprzedażynaobszarzekontrolowanym
przezjegoojcaczygdziekolwiekindziej.Jegozadaniembyłorządzenie
iprzewodzeniewłasnejarmiiwwojnachobronnychczyzaczepnych.Poddanych
wcielanodooddziałówwojskowychtylkowsytuacjachzagrożenia.Mogliteż
wstępowaćnaochotnika,przyciąganinadziejązdobyciałupówwojennych[Mahdi
1978:7].
Wpodzialepracyważnąrolęodgrywałytakieczynniki,jakpłećiwiek.Podział
tenzaznaczasięwrodzinieiwgospodarstwiedomowym.Nakształtstosunków
gospodarczychwrodziniewpływwywierapracamężczyzn,kobieticzęściowo
takżedzieci[Sliedziewskij1974:95].Podziałpracywdomostwieprzybieraróżne
formy,wzależnościodpozycjidanejrodzinywspołeczeństwie,wysokościjej
dochodów,czyteżstopniakultywowaniatradycyjnychnormkulturowych
wpostaciwielożeństwaczynakazanejreligiąislamuizolacjikobiet.
Wrodzinachutrzymującychsięzpracywłasnychrąk(rolnicy,rzemieślnicy,
drobnikupcy)kobietyłącząobowiązkirodzinnezniektórymipracamiużytecznymi
społecznie,bezpośredniozwiązanymizgospodarstwemdomowym.Zajmująsię
pielęgnacjąiwychowaniemdzieciorazwykonująróżnepracedomowe:
przynosząwodę,gotują,zaopatrujądomwopał,utrzymująwczystościiporządku
całedomostwo.Resztęczasupoświęcająwłasnejprzedsiębiorczości,
auzyskiwanewtensposóbśrodkipieniężnestanowiąichwyłącznąwłasność.Nie
mająobowiązkupomaganiamężom,awNigeriinieuczestniczątakżewpracach
polowych.WNigrzereligijnainstytucjaograniczeniaswobodyruchukobiet
(kullèe)
nieodgrywałatakdużejroliiwolneHausankijeszczenapoczątku
XXw.pracowaływpolu.Dozajęćściślezarezerwowanychdlakobietnależały:
przędzeniebawełny,tkanienapionowychwarsztatach,młockaimielenie
(tłuczenie)ziarna,pracawogrodach,hodowladrobiu,owiecikóz,przygotowanie
isprzedażartykułówżywnościowychiposiłków,handeldetalicznyzbożemoraz
orzeszkamiziemnymiiinne.Kobietyniemiałyobowiązkuwnoszeniafinansowego
wkładuwutrzymaniedomostwa,dlategozdarzałosię,żebyłyonebogatsze
odswychmężów.
Mężczyźniutrzymywalisiebieiswojerodzinyzpracywrolnictwie,rzemiośle
orazhandlu.Pracowaliwspólniepodkierunkiemgłowydomostwa.Wnormalnych
warunkachkobietyimężczyźniniepowinnipracowaćrazem,zwłaszczagdy
sąnarażeninawidokpubliczny(np.napolu).Tenpodziałpracyutrzymujesię
