Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
14
AgataHołobut
zkinemitelewizją,terazjestobecnewsieci,grachkomputerowych,te-
atrze,operze,muzeach,instytucjachpublicznych.Wszystkotosprawia,
żeprzekładaudiowizualnystanowiniezwykleobiecująceźródłorefleksji
nadjęzykiemikulturą,ajednocześniestawiaprzedbadaczaminielada
wyzwania(por.Pérez-González2014:94).
Pierwszymjestsynkretycznanaturatłumaczeniaaudiowizualnego.
Wykraczaonodalekopozaoperacjewewnątrz-imiędzyjęzykowe.Polega
nantransferzemiędzydwomakompleksamisemiologicznymi”(Tomasz-
kiewicz2008:100),zktórychkażdyobejmujeprzekazwizualnyidźwięko-
wy,werbalnyiniewerbalny.Wobectegorzetelnyopismechanizmówtłu-
maczeniaaudiowizualnegowymagaujęćinterdyscyplinarnych:osadzenia
refleksjinadprzekłademwszerszymkontekściefilmo-imedioznawczym.
Owakoniecznośćrodzitrudnościmetodologiczne:oilerozważaniomfil-
mologicznymczęstogroziikonocentryzm(por.Kozlof2000:6),otyleroz-
ważaniomprzekładoznawczym-werbocentryzm.
Drugątrudnościąwbadaniachnadprzekłademaudiowizualnymjest
jegospecyfikakulturowa.Chociażrepertuartechnikstosowanychwtłu-
maczeniufilmów,gier,stroninternetowychczyprogramówtelewizyjnych
jestograniczony,normyobowiązującewróżnychkulturachdocelowych
niejednorodne.NaprzykładdubbingweWłoszechróżnisiętradycja-
mioddubbinguwHiszpaniilubNiemczech;wersjalektorskawPolsce-
odwersjilektorskiejwRosji,naLitwiebądźwIranie.Skorokażdykraj
namapieprzekładuaudiowizualnegomaswójobyczaj,trudnoformuło-
waćwnioskinosząceznamionauniwersalizmu,jeśliniezostanąoneoparte
nabadaniachmiędzykulturowych3.
Trzecimwyzwaniembadawczymjestdynamikazmianwpraktykach
przekładuaudiowizualnego.Podlegająoneciągłejewolucjizewzględu
narozwójmediówelektronicznych,aujęciaopisoweszybkotracąaktu-
alność.Oiledawniejtłumaczenienapotrzebyekranustanowiłodomenę
specjalistów,którzyprzestrzegaliwypracowanychwzawodziestandar-
dów,otyledzisiaj-dziękidostępnościoprogramowaniaumożliwiające-
gomontażdźwięku,obróbkęobrazuczysynchronizacjęnapisów-sta-
jemysięświadkaminludowegozwrotu”wprzekładzieaudiowizualnym
3Codasięzauważyćwmiędzynarodowychpublikacjach:monografiewieloautorskiegro-
madząszkicepoświęconepraktyceprzekładuaudiowizualnegonakonkretnychobszarach(por.
np.Gambier,Gottlieb1998/2001;DiazCintas2008;DiazCintas,Anderman2009;Baños-Piñe-
ro,DiazCintas2015);zkoleipozostałemonografiepodejmująpróbyopisuróżnickulturowych,
zastrzegająsobiejednakprawodouproszczeń,wynikłychzniekompletnościdanych(por.
np.Chaume2012;DiazCintas,Remael2007/2014;Franco,Matamala,Orero2010).