Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
I.FIZJOLOGIAWYSIŁKU
Tabela1010Klasyfkacjawysiłków
fzycznych
Rodzajskurczumięśni
Skurczedynamiczne
•Izotonicznekoncentryczne
•Izotoniczneekscentryczne
•Auksotoniczne
Skurczestatyczne
•Izometryczne
Intensywnośćwysiłku
Intensywnośćwysiłków
dynamicznych
•kcal,kJ
•MET
•%VO
Intensywnośćwysiłkówstatycznych
•W
•kgm
•kg
-submaksymalneVO
-maksymalneVO
-supramaksymalneVO
-%HR
2max
max
2=VO
2<VO
2>VO
2max
2max
2max
Wielkośćitypgrupmięśniowych
lokalne(<30%masymięśniowej)
ogólne(>30%masymięśniowej)
włóknaszybkokurczliwe
włóknawolnokurczliwe
Metabolizm
tlenowy(aerobowy):glukoza,WKT,
aminokwasy
beztlenowy(anaerobowy):
fosfokreatyna,2ATP,glikoliza
beztlenowa
mieszany
Czastrwania
krótkotrwałe(do10s)
krótkie(od10do120s)
średniejdługości(od2do15min)
długotrwałe(od15do60min)
długie(powyżej60min)
Tabela1020Wskaźnikiwydolności
VO
2max[l/min]
Kobiety
Mężczyźni
Nietrenujący
2,0-2,5
2,8-3,2
Trenujący
3,0-5,0
4,5-5,5
4
Wydolnośćfizycznądefiniujesięjakozdol-
nośćdowykonywaniadługotrwałych,inten-
sywnychwysiłkówbezobjawówzaburzeństa-
łościśrodowiskawewnętrznegoorganizmu.
Najczęściejjakomiaręwydolnościstosuje
sięwskaźnikmaksymalnegopoborutlenu
(VO
2max
)orazmleczanowypróganaerobo-
wy(osiąganyzwykleprzy0,5-0,7VO
2max
),
gdyobserwujesięgwałtownywzroststęże-
niakwasumlekowegowekrwi.Pobórtle-
nudlamłodych(25-30lat)nietrenujących
osóbwahasięmiędzy30a40ml/kg/min
(2,0-3,2l/min),przyczymdlamężczyznjest
niecowyższyniżdlakobiet.Uosóbuprawia-
jącychsportywytrzymałościowewartościte
mogąwzrosnąćnawetdwukrotnie(tab.1.2).
Wskaźnikiwydolnościniesąosobniczostałe,
zmieniająsięm.in.wrazzpoziomemwytre-
nowania,wielkościązasobówwęglowoda-
nowychorganizmu,sprawnościąprzemian
energetycznychtkankimięśniowejczymecha-
nizmówregulacjitemperatury,aleteżulegają
stałemuspadkowiwrazzwiekiem(średnio
1%narok,począwszyodwartościmaksy-
malnychwwieku25lat).Średniąwydolność
dlakobietimężczyznwwieku13-60+zpo-
działemnagrupywiekoweprzedstawiono
narycinie1.2.
Zasadniczymcelemtreningujestmaksyma-
lizacjawydolnościisprawności,niemożna
jednakprzytymzapominaćodostosowaniu
obciążeniadoszerokorozumianychzdolności
adaptacyjnychorganizmu,gdyżtoonewła-
śniewyznaczająosobniczyprógtolerancji
wysiłkowej.Jakoprzykładmożeposłużyć
wspinaczkawysokogórska.Niezależnieod
przygotowaniatreningowegoiadaptacjido
warunkówwysokogórskichnajwyższeszczy-
tyZiemisąosiągalnewyłączniedlatychspor-
towców,którzycharakteryzująsięgenetycz-
nieuwarunkowanym,najwyższympoziomem
odpowiedziwentylacyjnejnahipoksję.Silna
motywacjapsychicznaidługotrwałytrening
