Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.Poślizgpodczasostregohamowania
23
1.4.Minimalnaodległośćmiędzy
samochodami
Wprzypadkugdyjedensamochódjedziezadru-
gim,jakąminimalnąodległośćpowinienzachować
kierowcaztyłu,abymógłzatrzymaćsamochódinie
uderzyćwsamochódzprzodu,gdytenniespodzie-
waniezahamuje?Zgodnieztypowąradąodległość
powinnabyćrównaconajmniejjednejdługościsa-
mochodunakażde16km/h(10mil/godzinę)pręd-
kościpojazdów.Czytojestdobrarada?
Odpowiedź
Radaniejestdobra,ponieważjest
opartanadwóchbardzosłabychzałożeniach.Po
pierwsze,zakłada,żewszyscykierowcymająten
samczasreakcjinazagrożenie.Jednakgdykierow-
caztyłureagujewolniejniżkierowcazprzodu,dy-
stansmiędzypojazdamipowinienbyćwiększy.Po
drugie,zakłada,żeobasamochodyhamująwtym
samymtempie.Alezałożenietojestzazwyczaj
nieprawdziwe,chybażeobasamochodywpadną
wpoślizg.Niebezpiecznasytuacjajestoczywiście
wtedy,gdysamochództyłuhamujewolniejniżten
zprzodu.
Załóżmy,żejesttylkoniewielkaróżnicawtem-
piehamowania.Czyjestjakaśprostazasada,we-
długktórejmożemyobliczyćminimalnąodległość,
którapozwoliuniknąćwypadku?Odziwoniema,
ponieważminimalnydystanszależyodkwadra-
tuprędkościidlategoniejestłatwydoobliczenia
wpamięcidladanejsytuacji.Jeśliwięcjedziemy
szybkozainnymsamochodem,najlepiejzachować
większąodległośćniżzazwyczajjestsugerowana.
1.5.Przejeżdżanienażółtym
Przypuśćmy,żeświatłonaskrzyżowaniuzmie-
niasięnażółte,tużzanimznajdziemysięprzed
skrzyżowaniem.Czynależyhamowaćizatrzymać
sięprzedwjazdemnaskrzyżowanie,czyteżjechać
zsamąprędkością,anawetprzyspieszyć?Moż-
napodjąćdecyzjęnapodstawiedoświadczenia,
oceniającswojąprędkośćiodległośćodskrzy-
żowania,szerokośćskrzyżowaniaito,jakdługo
świecisiężółte.Czyjestmożliwe,żepoprzezswój
wybórzłamiemyzasadyruchu,nawetjeśliniezo-
stanieprzekroczonadozwolonaprędkość?
OdpowiedźLokalneprzepisyruchudrogowego
mogąwpływaćnaodpowiedź,ponieważwniektó-
rychkrajachzłamaniemprzepisówjestprzebywanie
naskrzyżowaniu,gdyzapalasięczerwone,podczas
gdywinnychkrajachmożnabyćnaskrzyżowaniu,
jeślizmianaświatełnaczerwonenienastąpiłaprzed
wjazdemnanie.Wpierwszymprzypadkujesteśmy
naprzegranejpozycji,ponieważniezdążymyza-
trzymaćsięnaczasaniteżprzyspieszyćwystarcza-
jąco(inieprzekroczyćprędkości),abyzjechaćze
skrzyżowania.Wtakiejsytuacjijestpewienzakres
odległościodskrzyżowania,wktórymkażdastrate-
giauniknięciazłamaniaprzepisówzawodzi.Najgo-
rzejjest,gdyczas,przezjakiświecisiężółteświatło,
jestkrótki,adozwolonaprędkośćniska,alewtedy
niebezpieczeństwowypadkumożebyćzmniejszo-
ne,jeślizieloneświatłodlapieszychzapalasięjed-
-dwiesekundypóźniejpotym,jakświatłodla
samochodówzmienisięnaczerwone.
1.6.Poślizgpodczasostrego
hamowania
Podczasostregohamowanianiektóretypysamo-
chodówbezsystemuABS(ang.antilockbraking
systems)zaczynająskręcaćimogąnawetsięob-
rócićtyłemdokierunkujazdy(rys.1.2a).Copo-
wodujeobrótidlaczegoniewszystkierodzaje
samochodówsięobracają?Ajeślitwójsamochód
zaczynasięobracać,tojakajestnajlepszastrategia
odzyskanianadnimkontroli:czytrzebaskręcać
koławkierunkupoślizgu,czywkierunku,wktó-
rymchcemyjechać?
Odpowiedź
Obracaniewprzeciwnąstronęjest
typowedlasamochodówznapędemprzednim,
ponieważichprzedniekołabardziejobciążone
odtylnych.Oznaczato,żeprawdopodobnietylne
kołablokująsięizaczynająpoślizgprzedkołami
przednimiiwtedyprzypadkowyskrętwykonany
wsposób-powiedzmy-niekontrolowanyszybko
prowadzidopoślizgu.
Abyzobrazowaćobracanie,trzebawziąćpod
uwagętarcienaoponach,gdysamochódzaczyna
sięobracaćwlewowstosunkudozamierzone-
gokierunkujazdy(rys.1.2b).Siłytarciapodczas
poślizgutylnychoponskierowanedotyłu.Na
przednieopony,którenadalsięobracają,działają
siłytarciarównoległedoprzedniejosiiskiero-
waneczęściowowlewowtył.Wszystkietesiły
dająmomentobrotowy,którypróbujeobrócićsa-
mochódpoziomowokółjegośrodkaciężkości.Mo-
mentobrotowywynikającyztarcianaprzednich
kołachjestsilniejszy,ponieważkołapróbująskręcać