Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.Zastosowanieaminokwasów
49
Ala-S-AlalubAbu-S-Abu(w3-metylolantioniniewiązaniemsulfidowympołączonesą
resztykwasua-aminomasłowego–Abu).L,L-Lantioninaijejhomologwchodząwskład
peptydowychantybiotykówgrupylantybiotyków,wytwarzanychprzezniektóreszczepy
bakteriiGram-dodatnich,aktywnychprzeciwbakteriomGram-dodatnim.Lantionina
i3-metylolantioninapowstająwwynikuposttranslacyjnejmodyfikacjipeptydowegołańcu-
chautworzonegonarybosomach.Tegotypupostrybosomalnamodyfikacjajestzjawiskiem
unikalnym,alemaistotneznaczeniedlaantybiotycznychwłaściwościtychpeptydów.
1.l.Zastosowanieaminokwasów
Aminokwasyznajdująszerokiezastosowanie,przedewszystkimwprzemyślespożyw-
czym,jakosubstancjesmakowe,dodatkiwzbogacającewartośćodżywcząpożywienia
ipaszidouzupełnianiadiety,wfarmacji,jakocennelekiimieszankidokarmieniapoza-
jelitowego,wprzemyślekosmetycznym–składnikikosmetyków,takżejakosubstratydo
syntezypeptydów,wtymtzw.słodkiegopeptydu,hormonówiwieluinnychbiologicznie
czynnychsubstancji.Aminokwasysączęstowykorzystywanejakosubstratywsyntezie
innychzwiązkówchemicznych,szczególniecenionesąichokreślonecentrachiralne.
Światowaprodukcjaaminokwasówwskalirocznejsięgamilionówton.
Pierwszymaminokwasem,któregoprodukcjępodjętonaskalęprzemysłową,był
kwasL-glutaminowy.Jużw1908rokuK.Ikedastwierdził,żegłównymskładnikiemsosu
szerokostosowanegowJaponiidopolepszaniasmakupotrawjestwłaśnietenaminokwas.
Początkowojegoprodukcjapolegałanakwasowejhydroliziebiałkasoi,rozdzielaniu
otrzymanychaminokwasówizobojętnieniuwłaściwejfrakcjisodą.Wtensposóbotrzy-
mywanopowszechniedodziśstosowanywzmacniaczsmaku–monoglutaminiansodu
(MGN).Jednakpoczątkowojegocenabyławysokazpowodumałejwydajnościprocesu–
z10kgsurowcaotrzymywanojedynie1kgMGN,resztabyłamałoużytecznymodpa-
dem.Chemicznasyntezaglutaminianuokazałasięnieprzydatna,ponieważwjejwyniku
otrzymywanoproduktracemiczny,zktóregoizomerD,pozbawionysmakowychwalorów
ibyćmożeszkodliwy,musiałbyćusuwany.Dopierow1957rokuwprowadzonofermen-
tacyjnąmetodęotrzymywaniaMGN,którapowielumodyfikacjachjeststosowanado
dzisiaj.FermentacjęprowadzisięzapomocąszczepuCorynebacteriumglutamicum.Bak-
teriewobecnościamoniakuprzekształcająpożywkęcukrowąwGluzwydajnością
60–70%.Monoglutaminiansodujestszerokowykorzystywanyjakoprzyprawakuchenna
poprawiającasmakwielupotraw.Jestaminokwasemprodukowanymnadużąskalę,
awielkośćjegoprodukcjiszybkorośnie.WciąguostatniejdekadyXXwiekuroczna
produkcjaMGNwzrosłaz300000do1700000ton.Zuwaginawielkośćprodukcjiina
dopracowanyprocestechnologicznyjegocenanieprzekraczakilkuUSDzakilogram
ijestnajniższącenąjakiegokolwiekaminokwasuzdostępnychnarynku.Glicyna,której
otrzymywaniewydajesięznacznieprostsze,jestkilkakrotniedroższa.WytwórnieMGN
sąrozrzuconepocałymświecie,jednaknajwiększeichzagęszczenieobserwujesięna
DalekimWschodzie(wTajlandiiiwIndonezji).Wytwórnieaminokwasówlokalizowane
