Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
1.6.Zastosowanieaminokwasów
51
aminokwasniezbędnypodwzględemdeficytuwpaszachisurowcachspożywczych,pro-
dukujesięmetodąfermentacyjnązcukrulubetanolualbokwasuoctowegowobecności
amoniakulubsiarczanuamonu,zapomocąC.glutamicum,awięcbakteriiwykorzystywa-
nychrównieżdoprodukcjiGlu.Stosowanesątakżepodgatunkitejbakterii–lactofermen−
tumiflavum.Wydajnośćprocesuwprzeliczeniunawyjściowycukier(cukrozę,melasę
lubhydrolizatskrobiowy)dochodzido50%.Lizynęizolujesięwpostacichlorowodorku,
wolnejaminylubsiarczanu.Wciągulat80.i90.XXwiekuprodukcjaL-lizynywzrosła
dwudziestokrotnie.Około30%L-lizynywykorzystywanejestwAmerycePółnocnejitam
teżznajdujesięznacznaczęśćjejwytwórni.L-Lizynędodajesięczęstodomąkidostępnej
whandlulubstosujesięjakododatekdosurowcówpiekarniczych.L-Lizynajesttakże
składnikiempreparatówstosowanychwleczeniunadkwaśnościiniedokwaśnościżołąd-
ka,wzgadze,nieżycieżołądkaorazchorobachwrzodowychżołądkaidwunastnicy.
L-Lizynabuforujesokżołądkowydoprawidłowejkwasowości,czylipH=1,85.Używana
jestwpostacichlorowodorku.
Aminokwasyzajmującekolejnemiejscanaliścieokreślającejwielkośćprodukcjito
Thr,Asp,Phe,Gly,CysiArg.Ichrocznaprodukcjazawierasięwprzedzialeodkilkuna-
stutysięcyton(15tys.tonThr)do1tysiącaton(Arg).AspiPheznajdujągłównezastoso-
waniewsyntezieaspartamu–niskokalorycznegosłodzikapeptydowego,L-treoninajako
dodatekdopaszyiżywności,aglicynazarównojakododatekdopasz,jakidosłodzenia
niektórychsokówowocowych,Argzaśwykorzystywanajestwprzemyślefarmaceutycz-
nym.ChlorowodorekL-argininyjeststosowanyjakoakceptoramoniakuwhiperamone−
mii.ZnanesąinnepreparatyzawierająceL-argininęopodobnymdziałaniu.L-Arginina
ikwasL-glutaminowysągłównymiskładnikamilekupodnazwąGlutarsin.Lektenstoso-
wanyjestwprzypadkuzaburzeńczynnościwątrobywywołanychmarskością.Podobne
zastosowaniemalekpodnazwąHepa−Merz,zawierającyasparaginianL-ornityny.Kwas
L-glutaminowypodawanyjestrównieżwwyczerpaniunerwowym,łatwymmęczeniusię,
utrudnieniukoncentracji,postępującejdystrofiimięśniowej,wstanachpouraziemózgu,
hiperamonemii,awpostacichlorowodorkusłużydowyrównywanianiedoborukwasu
solnegowsokużołądkowym.Przyjmujesięgodo4gdziennie.
KwasL-asparaginowyjestwykorzystywanywprzemyślefarmaceutycznym,atakże
wprzemyślespożywczym,jakododatekdopasz.Jestonwytwarzanyzkwasufumarowego
wprocesiekatalizyenzymatycznej.1kgimmobilizowanejaspartazywystarczadowypro-
dukowania220tys.kgAsp.Wydajnośćprocesuwprzeliczeniunasólamonowąkwasu
fumarowegowynosiprawie99%,atrwałośćkatalizatoradochodzido2lat.KwasL-aspara-
ginowybierzeudziałwmetabolizmietkankinerwowej.Działaanabolicznie,międzyinnymi
przezpobudzaniewydzielaniasomatotropiny,insulinyiglukagonu.Jeststosowanywzabu-
rzeniachrozwojuudziecizopóźnionymwzrostem,wstanachwyczerpaniafizycznego
ipsychicznego,wrekonwalescencjipociężkichchorobachizabiegachchirurgicznych,
wzaburzeniachintelektualnychosóbstarszychiwleczeniuzespołuodstawianiaopiatów.
PodajesięgowpołączeniuzL-argininą.Maksymalnadziennadawkawynosi15g.Phe,Thr
iArgotrzymujesięnadrodzefermentacyjnej,aglicynęzapomocąsyntezychemicznej.
Następneaminokwasynaliściewielkościprodukcji,tj.Leu,Val,Trp,IleiTyr,wy-
twarzasięwskalikilkusettonroczniekażdy.Sąonewykorzystywanegłównieprzez
