Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
26
2.Jakdziałamózg:odstrukturydoumysłu
Synapsyumożliwiająwzajemnełączeniesięko-
móreknerwowych.Każdyneuronmożebyćpołączo-
nynawetzkilkomalubkilkunastomatysiącamiin-
nychneuronów(Merzenich2010).Wtensposób
tworzysięniezwyklezłożona,swoistasiećpołączeń.
Pojemnośćizdolnośćprzetwarzaniainformacjimó-
zguczłowiekaniezależyodliczbyjegoneuronów,
leczodliczbymiędzyneuronowychpołączeńsynap-
tycznych.Mózgowesiecineuronalnerozwijająsię
wciągucałegożyciaosobniczego.Wpływająnato
czynniki:genetyczne,środowiskowe,nabywaneprzez
doświadczenie.
Wobecdużegostopniazłożonościizmienności
tychpołączeńwciągużyciaczłowiekasporządzenie
dokładnejmapysiecineuronalnychwmózgujestnie-
możliwe.Ztegopowodujednymzpodstawowych
problemówwneuronaukachjestswegorodzajuprze-
paśćmiędzywiedząnatematstrukturyawiedzą
ofunkcjachmózgowia.Dlategokoniecznejestzdoby-
cieprzynajmniejpodstawowejwiedzydotyczącej
strukturyifunkcjineuronów,ponieważjesttonie-
zbędnywarunekocenyfunkcjonowaniamózgowia
wnormieiwpatologii.
Komórkiglejowe
Wprocesierozwojuzarodkowegokomórkimacierzy-
ste,przejawiającedużąaktywnośćpodziałową,wytwa-
rzająkomórkipotomne,którewwynikuróżnicowania
stająsięneuroblastamistanowiącymipierwowzory
neuronów.Pozostałespośródnichstająsięglejobla-
stamistanowiącymizaczątekkomórekglejowych.Te
dwapodstawowerodzajekomórektkankinerwowej:
neuronyikomórkiglejowe(patrzSłownik),przyjmują
bardzozróżnicowanepostacie(ryc.2.7).
Komórkiglejowesądziesięciokrotnieliczniejsze
niżneurony(KolbiWhishaw2007).Mająsześć
głównychfunkcji:
.
wytwarzająotoczkęmielinowąwokółaksonów
niektórychneuronów,coprzyspieszatransmisję
impulsównerwowych(LindsayiBone2004);
.
tworząswoistynszkielet”układunerwowego,sta-
bilizującyneurony;
.
dostarczajątlenuisubstancjiodżywczychdoneu-
ronóworazbiorąudziałwusuwaniuproduktów
przemianymaterii(KolbiWhishaw2003);
.
współtworząbarierękrew-mózgorazwspół-
uczestnicząwsyntezieniektórychneuroprzekaź-
ników(LevineiDou2006);
.
odgrywająbardzoważnąrolęwtworzeniupołą-
czeńmiędzyneuronalnych,cozapewniakomuni-
kowaniesięneuronówzesobą(Kropotov2009);
.
oczyszczająukładnerwowy,usuwającobumarłe
neurony(Kalat2006).
Powstawaniewyspecjalizowanychkomórekner-
wowychiglejowychzkomórekmacierzystych
zuwzględnieniemichrodzajówilustrujeryc.2.7.Wy-
różnićtumożnadwapodstawowerodzajekomórek
glejowych:astrocytioligodendrocyt.
Rycina2.7.Powstawaniewyspecjalizowanychkomórek
nerwowychiglejowychzkomórekmacierzystych
Źródło:opracowaniewłasnenapodstawiePąchalska(2007).
Wliteraturzeprzedmiotumożnaznaleźćbar-
dziejszczegółowypodziałkomórekglejowych,
zktórychkażdamaodmiennąfunkcję(tab.2.1).
Wynikatozbliższegopoznawaniaznaczeniatych
komórekorazpełnionychprzezniefunkcjiwukła-
dzienerwowym.Jakoprzykładmożnapodać,że
astrocyty,któresąkomórkamihamującymi,mają
równieżistotneznaczeniewregulacjizachowania
(Kropotov2009).
Doniedawnauważano,żenowonarodzonedziec-
komakompletneuronów.Dopierowostatnichlatach
odkryto,żenoweneuronytworząsięwmózgujesz-
czepourodzeniu,awniektórychrejonachmózguna-
wetwwiekudorosłym(KolbiWhishaw2003).
