Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
jednakniezmieniafaktu,żekategoriepojęciowejęzykaojczys-
tegowpływająwdużymstopniunato,zjakiejperspektywy
będziemypatrzećnaświatinaszewnimżycie.Nieprzezprzy-
padekprzecieżNabokowrozważasprawyżyciaisztukiwka-
tegoriachnpożlosti”,aIshigurotegonierobi.Alboodwrotnie
-Ishiguromyśliożyciuwperspektywiepojęćtakichjaknon”
(por.rozdz.VI,podrozdz.5),cozkoleijestzupełnieobceNa-
bokowowi.
Dlaludzi,którzyznajądobrzedwajęzyki(lubwięcej)isą
równiedobrzeobeznanizkulturąichspołeczności,zregułyjest
samoprzezsięzrozumiałe,żejęzykiwzorcemyślenialudzi
mówiącychtymjęzykiemsązesobąściślepowiązane(por.Hunt
iBenaji1988).Próbująckwestionowaćtenzwiązeknapodsta-
wierzekomegobrakuodpowiednichdowodów,wykazalibyśmy
całkowiteniezrozumienietego,jakiegorodzajudowodynależa-
łobyuznaćwtymwypadkuzanodpowiednie”.Samfakt,że
badaniamózguczysymulacjekomputeroweniesąwstanienam
niczegopowiedziećnatematzwiązkówpomiędzytym,jakmó-
wimy,atym,jakmyślimy,albonatemattego,jakróżnyjest
sposóbmyślenialudzimówiącychróżnymijęzykamiiukształ-
towanychwróżnychkulturach,niemożebyćdowodemnato,
żetegorodzajuzwiązkiiróżnicenieistnieją.Ajednak,nieraz
znaciskiemsięimzaprzecza,zarównowpewnychobiegowych
opiniachosóbjednojęzycznych,jakiwopiniachniektórychba-
daczyzkręgucognitivescience,tych,którzyniewieleuwagi
poświęcająsprawomjęzykaikultury.
Szczególnieuderzającegoprzykładutegorodzajupostawy
dostarczaksiążkaThelanguageinstinct(1994)[Instynktjęzyko-
wy],autorstwaamerykańskiegopsychologazMassachusetts
InstituteofTechnology-StevenaPinkera.Zostałaonaszybko
okrzykniętalingwistycznymbestselleremjakonwspaniała”,
nzadziwiająca”inbłyskotliwa”(jakgłosząrecenzjenaokładce).
NoamChomskychwaliją(takżenaokładce)jakondziełowy-
jątkowowartościowe,bardzopouczająceiznakomicienapisa-
ne”.Pinker(1994:58)zatempiszetak:
24
