Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2,ZRÓŻNICOWANIEINIERÓWNOŚCISPOŁECZNE
PeterSaunders(1990)dokonałobrazowegoporównanianierównościwarun-
kówiszans,odwołującsiędometafory:jeżelimerytokracjaprzypominawyścig,
wktórymwszyscyzawodnicyzaczynająbiegzjednejliniistartowej,toreali-
zacjaprawdziwejrówności(warunków)poleganawyrównaniuszanswtrakcie
biegu;wolniejszymzawodnikomdajesięjakieśfory,wobecszybszychstosuje
sięograniczeniaiwkonsekwencjiwszyscyrazemdocierajądomety.UMarksa,
wspołeczeństwierównychwarunków,czylikomunistycznym,ludziebiegają
wróżnychkierunkach,aleniktsięnieściga.
Pojęcie„równychszans”znalazłozastosowaniegłówniewbadaniach
empirycznychnadruchliwościąspołeczną,natomiast„nierównościwarunków”
stałysięprzedmiotemszerokiejsferyanaliz,którychcelemjestprezentacja
rozkładównierównościwewszelkichmożliwychwymiarach,odwykształcenia
idochodów,poprestiżiuczestniczeniewkulturze.Analizyteobejmująrównież
zależnościmiędzycechamipołożeniaspołecznegojednostek,rozpatrywane
wpostacitabel,współczynnikówkorelacjiczyparametrówrównaniaregresji.
Jesttorozległasferazagadnień,którymizawszezajmowanosięwsocjologii,
nienazywającichexplicitenierównościamiwarunków.
2.3.NIERÓWNOŚCIWASPEKCIEMORALNYM
Kontynuacjąwątkusprawiedliwościjestkwestiapogodzenianierówności
zpryncypiamimoralnościspołecznej.Rozważanianadmodelowymiformami
nierównościprowadzonesązperspektywyegalitaryzacjistosunkówspołecz-
nych.Wdyskusjachtych,będącychszczególnympołączeniemakcentuetycz-
negozsocjotechnikąujmowanąnawysokimszczeblurozważań,występują
pewnestałewątkidostarczająceimpulsudlarozwojuteoriiistawianiahipotez.
Pierwszyproblemdotyczypytania,ktomarację.Czymarksiści(wlinii
socjaldemokratycznej),żądającyzłagodzenianierównościwarunków,liberało-
wie,którychzdaniemmożnasięzadowolićrealizacjąpostulaturównychszans,
czymożezwolennicyskrajnegoliberalizmu,jakHayek(1960),dlaktórychjedy-
nymakceptowanymrozwiązaniemjestgodzeniesięznierównościamispołecz-
nymi,któresąkonsekwencjąwolnegowyborujednostek.Każdeinneogranicze-
nie,włączającwtorównośćszans-argumentujązwolennicytegoostatniego
poglądu-jestrównoznaczneztłumieniemzdrowejinicjatywy,przedsiębiorczo-
ściiekonomicznegorozwoju.Najbardziejskrajnąpozycjęzajmująkonserwaty-
ści-myślętuokonserwatystachwstarymstylu,wyrażającychnp.interesyary-
stokracjiitradycyjnegoziemiaństwa.Nierównościspołecznesą,ichzdaniem,
samoistnąwartością.Niemawnichnicniefairinależyichbronić(Brook1997:
18).Konserwatyścibroniąich,podkreślającpotrzebęistnieniahierarchii,ponie-
ważjestonakoniecznymwarunkiemrozwojukultury,cywilizacjiiposzanowania
wartości.
Oczywiściepytania„ktomarację”niedasięjednoznacznierozstrzygnąć.
30
Okształcienierównościzwiązanychzdystrybucjądóbrdecydująwostatniej
