Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ROZDZIAŁ2.FUNKCJEPROCESOWEGOPRAWAPRACY
Powyższeujęciefunkcjiorganizacyjnejprawapracy–mimoupły-
wuczasu–jestwpełniaktualne,wprzeciwieństwiedopojawiającychsię
takżewzwiązkuzgospodarkącentralniesterowanąkoncepcjiujmują-
cychtęfunkcjęgłówniewkontekścieefektywnościekonomicznej.Od-
działywanieorganizacyjneprzypisywaneprawupracywtakimujęciu
miałopolegaćnaswegorodzajumotywacyjnymwpływienapracowni-
ków,wynikającymzarównoześrodkówrepresyjnych,jakimotywacji
pozytywnej.Wrazzustanowieniemoptymalnychrozwiązańorganiza-
cyjnychprawopracymiałowywieraćwpływnawydajnośćpracyireali-
zacjęplanówprodukcyjnych11.
Współcześniefunkcjaorganizacyjnaprawapracypoleganausta-
nowieniukompetencjiiuprawnieńpracodawcyumożliwiającychspraw-
nąorganizacjępracyzespołowejwzakładziepracy.Zakresuprawnień
możeobejmowaćinnepodmioty,np.reprezentującepracowników–jak
trafniezauważyłW.Szubert–zaangażowaneworganizacjędziałaniaza-
kładunazasadziepracowniczejpartycypacji.
Prawupracyprzypisujesięteżoddziaływanieokreślanemianem
funkcjiwychowawczej.Polegaononakształtowaniupostawpodmiotów
prawapracyprzezwymuszaniepozytywnieocenianychzachowań,co
miałobywdługimokresieprowadzićdoakceptacjiichpodstawaksjolo-
gicznychiinternalizacjiwzorcównormatywnychprzezadresatównorm.
WypowiedzinatematfunkcjiwychowawczejpochodzącezokresuPRL-u
odnosząjąwłaściwiewyłączniedowywieraniawpływunapostawypra-
cowników.Podkreślasięistnieniewzorcadobregopracownika,tworzo-
negonp.przezkatalogobowiązkówpracowniczychzawartywart.100
k.p.,którypropagujetakiewartości,jaksumiennaistarannapraca,tro-
szczeniesięodobrozakładupracy,przestrzeganiezasadwspółżyciaspo-
łecznegoiin.Oddziaływaniewychowawczewogóleniejestodnoszone
dopracodawców.T.Zielińskizwróciłjedynieuwagęnato,żeUpracow-
nicynastanowiskachkierowniczychobowiązanisądostosowaniaobiek-
tywnychisprawiedliwychkryteriówocenypracownikówiposzanowania
ichgodnościosobistej”12.
Takiejednostronneujmowaniefunkcjiwychowawczejjestzaska-
kujące,tymbardziejżejestniezgodnezgeneząprawapracyipodstawo-
wąroląspełnianąprzeztęgałąźwsystemiespołecznym.Prawopracy
powstało,abyśrodkamiprawnymizniwelowaćnierównośćekonomiczną
międzypracodawcąapojedynczympracownikiemizapobieczawieraniu
międzytymistronamiumówskrajnieniekorzystnychdlapracowników.
11Zob.Z.Salwa,Organizacyjnafunkcjaprawapracy,St.Praw.1986,nr3–4,s.129.
12Zob.T.Zieliński,Prawopracy.Zaryssystemu.CzęśćI.Ogólna,Warszawa–Kraków
1986,s.49.
39
