Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
3.Głównaideateoriisprawiedliwości
47
jącojasnedlatych,którzysąprzygotowanidojejbadania.To
samodotyczyterminu„umowa”stosowanegodoteoriimoral-
nych.Jakjużwspomniałem,abyzrozumiećtentermin,trzeba
pamiętać,żezakładaonpewienstopieńabstrakcji.Wszcze-
gólnościtreściązwiązanejzumowązgodyniejestprzystąpie-
niedokonkretnegospołeczeństwaczyprzyjęciedanejformy
rządów,leczakceptacjapewnychzasadmoralnych.Cowię-
cej,zobowiązanie,októrymmowa,jestczystohipotetyczne:
stanowiskokontraktowezakłada,żepewnezasadyzostałyby
przyjętewtrafniezdefiniowanejsytuacjiwyjściowej.
Zaletąterminologiikontraktowejjestto,iżzawieraona
ideęgłoszącą,żezasadysprawiedliwościmożnapojmować
jakotakie,którebyłybywybraneprzezracjonalneosobyiże
wtensposóbkoncepcjesprawiedliwościmogąbyćwyjaśnione
iuzasadnione.Teoriasprawiedliwościjestczęścią–prawdopo-
dobnienajważniejszą–teoriiracjonalnegowyboru.Ponadto
zasadysprawiedliwościstosująsiędokonfliktowychroszczeń
dokorzyściuzyskiwanychwwynikukooperacjispołecznej;
dotycząstosunkówmiędzywielomaosobamilubgrupami.
Słowo„umowa”sugerujetęwielość,jakrównieżwarunek,
żewłaściwypodziałkorzyścimusipozostawaćwzgodziezza-
sadamimożliwymidozaakceptowaniaprzezwszystkiestrony.
Frazeologiakontraktowadobrzeteżoddajewarunekpublicz-
nościzasadsprawiedliwości;skorobowiemsąonewynikiem
porozumienia,toobywatelewiedzą,jakimizasadamikierują
sięinni.Podkreślaniepublicznejnaturyzasadpolitycznych
jestcharakterystycznącechąteoriikontraktowych.Wreszcie,
istniejedługatradycjadoktrynyumowyspołecznej;nawiązy-
waniedotejliniimyślowejpomagazdefiniowaćpojęciaizga-
dzasięznaturalnympietyzmemwstosunkudopoprzedników.
Użycieterminu„umowa”niesiezesobąwielekorzyści.Po
sformułowaniuodpowiednichzastrzeżeń,niepowinnopro-
wadzićdonieporozumień.
