Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
ewolucyjnepodejście,wedługktóregospołeczność
zwłasnąjednolitąreligiączymitologiąstoi
„nawyższympoziomiecywilizacyjnym”niżgrupy
posiadającelokalne,zróżnicowanewierzenia.
Ponieważzpowodubrakuźródełbadacze(czyraczej
konstruktorzy)słowiańskiejmitologiikierowalisię
wstronęfolkloru(przedczymjużwXIXwieku
przestrzegałJoachimLelewel),tematupiorówrównież
przewijasięwichpracach.
MitologiaSłowian
AleksandraGieysztoratowciążpodstawowapozycja
akademicka,choćjestniczymwięcej,jaknałożeniem
dyskusyjnejiprzestarzałejteoriiGeorges’aDumézila
nawąskimateriałźródłowyilingwistyczny.Jak
wspominałem,szukanietriad,diadimonadoraz
nakładaniehierarchiispołecznejnaświatwierzeńjest
jałowe,bozawszeprzyniesiespodziewanyefekt.
PropozycjaDumézilajestkontynuacjądużo
wcześniejszejindoeuropejskiejfiksacjiuczonych,która
wniosładobadańnieuzasadnionydogmatyzm
(pomijającjużjejzłowrogiwpływnaideologie).
Gieysztorujmujeupiorywkategorii„duchów
idemonów”,jednoznacznietraktującjejakorelikt
z„czasówpogańskich”:„Przetrwałrójdrobnychistot
mitycznych,któreotaczałylubwspółistniały
zbóstwamipierwszegoidrugiegorzędu,
apozniszczeniutegopanteonuwrazzośrodkamikultu
iobrzędamizaczęłyswójsamodzielnyidługotrwały
żywotwkręgudomowymiwiejskim.[...]
Itupowstawałamitologia,tyleżeobejmującamrowie
różnorakichduchów,małozhierarchizowana,niższego
rzęduniżwiarawbóstwaprzewodnie,równieważna
jakowizjaprzyrodyiludzi,jakowyrazpsychicznej
reakcjiipostawpoznawczychjaktamta”[16].Jest
toznówsprowadzenieupiorówdopoziomu
„demonologii”rozumianejtujako„mitologianiższa”.
Służytopoparciuprzyjętejzgórytezy,żeistniałjakiś
