Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
słowiański„panteon”(użycietejgrecko-łacińskiejkalki
niejestprzypadkowe)ipodrzędne„drobneistoty
mityczne”czy„duchy”zgromadzonew„mrowiu”czy
„roju”–ateentomologiczneokreślenialekceważąco
pozbawiająjewszelkiejindywidualności.Gieysztor
doswoichrozważańwykorzystujeprzedewszystkim
ustaleniaMoszyńskiego,przywołujeteż,raczej
niewiarygodne,badaniastatystyczneLudwikaStommy
(znanegozeswoichmistyfikacji).Niepodajejednak
żadnegoargumentunarzecz„przedchrześcijańskiej”
proweniencjiupiorów.
DużowcześniejszeopracowanieAleksandra
Brückneramożna,podwielomawzględami,
paradoksalnieuznaćzanowocześniejsze,azpewnością
bardziejkrytyczne(wobecwcześniejszychopracowań
wręczzłośliwe)iskupionenaprzekazachźródłowych,
choćwywódautoramomentamiprzyjmujepostać
nazbyterudycyjnegostrumieniaświadomości.Ztego
powoduformułujeonszeregapodyktycznych
wniosków,któredziśsątrudnedoutrzymania.
Przykłademjestetymologiasłowa„upiór”,którego
pierwotnąformą,zdaniemBrücknera,miałobybyć
„wąpir”,cozkoleimawywodzićsięod„pierza”,„piór”,
awdomyśle„latania”[17].Niejesttojednakpomysł
oryginalny,bopodobnietwierdziłjużnapoczątku
XVIIIwiekujezuitaJerzyGengell.Moszyński
wewspomnianejwcześniej
KulturzeludowejSłowian
zanegowałprawidłowośćtakiejetymologii,nazywając
ją„fantastycznympomysłemBrücknera”.Obajuczeni
powątpiewająwmożliwośćpochodzenia„upiora”
(aprzytym„wampira”)zjęzykówtureckich,Brückner
nawetwyrażasiękategorycznie:„niejestjakąś
niemożliwątureckąpożyczką,jakbają,leczjest
rdzenniesłowiański”.Tokierujenaswstronęprac
zzakresulingwistyki.
