Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
38
Częśćpierwsza
Wreszciecodziennedoświadczenieprzyodrobinierefleksji
wykazuje,żejęzykniewyczerpujeśrodkówmyślenia.Wszy-
scymiewamyniekiedypoczucie,żedopierocowypowiedziane
lubnapisaneprzeznaszdanieniewyrażaściśletego,comie-
liśmynamyśli.Żebymiećtakiewrażenie,musibyćcoś,nco
mieliśmynamyśli”,acoróżnisięodtego,copowiedzieliśmy.
Cowięcej,czasaminiejestłatwoznaleźćjakiekolwieksłowa,
któredokładnieoddawałybynasząmyśl(Pinker1994,57-58).
Napotwierdzeniewystarczyzastanowićsięnadzjawiskiem
dwuznaczności.Otokilkasmakowitychnagłówkówzgazet,
któreprzytoczyłPinker(1994,79):
Ztymstołeczkiemposadziszdzieckowogrodzie.
Wyszłyspecjalneoponyzimowe.
Irakijskidowódcaposzukujebroni.
Publicystaściąganaurologakłopotyzkolegami.
Wkażdymznichjestprzynajmniejjednodwuznacznesłowo17.
Zpewnościąjednakoryginalnamyślukrytazatymwyrazem
niebyładwuznaczna,ponieważdziennikarzewiedzieli,wktó-
rymsensiechcieligozastosować.Jeżelijednemusłowumogą
odpowiadaćróżnemyśli,myśliniemogąbyćsłowami.Krótko
17Wprzekładzieoryginalnedwuznacznościniestetytrochębledną.Wdrugim
zdaniupróczdwuznacznościnwyszły”jakonwypuszczononarynek”inbrakuje
whandlu”poangielskujestjeszczedrugaparaznaczeńodtiresout=nmęczy
się”:zmęczyłsiękońwyścigowy(stud=nogier”)lubsportowieconazwisku
Stud(iwycofałsięzwyścigu).Trzeciezdaniemówinietylkoto,żedowódcachce
wzmocnićuzbrojeniearmiilubzgubiłswojąbroń,alerównież:nIrackagłowa
szukaramion”.Ostatniezdaniewprzekładziepozostawiawieloznacznośćskładni
(urologowiktośsprawiakłopotalbomaonwspólnykłopotzkimś,albopublicy-
stawspólniezkimśściągakłopotynaurologa),alegubidwuznacznośćgende-
rową(urologmożemiećkłopotyzkobietamizbranży).AbyzrekompensowaćCi
utratęwrażeń,dodamparęrodzimychprzykładów,które,nieskrępowaneobco-
języcznymźródłem,mogąbyćbardziejwymowne:nKrólowamąktortowych”,
nNaprawiamymaszynkidogoleniawszystkichtypów”,nPoszukujemygłównego
księgowego”,nŻebyusłyszećzarzuty,musząwytrzeźwieć”[przyp.tłum.].
