Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanChryzostomijegokazaniaożydowskiejpolitei(Wprowadzenie)
mieszkańcamiAntiochiiijejokolicikażdyznich,wróżnymstopniu,był
obiektemzainteresowańchrześcijańskiegokapłana.Niewymieniłemhe-
retyków;wprawdziewwielupismachChryzostoma,aleniepojawia-
sięwjesiennychkazaniach.
WAntiochiiniewielesięzmieniłoodczasówPawła.Wmieścietym
nadaloHellenówzabiegajązarównoŻydzi,jakichrześcijanie.Graidzie
onajliczniejszągrupęmieszkańcówwielkiejmetropoliinadOrontesem.
WpołowieIVwiekumieszkałotutajok.400tys.ludzi38,zczego,jaktowy-
liczyłChryzostom,100tys.byłochrześcijanami39,natomiasttamtejsza
gminażydowskamogłaliczyćok.50tys.członków40.Kimbylipozostali?
38OstrożneoszacowanieliczbymieszkańcówAntiochiiwIVwieku;obliczeniawaha-
siępomiędzy300tys.,i800tys.,por.:C.J.Baur,DerheiligeJohannesChrysostomusś,
s.29;Brändle,s.44;R.Brändle,ChristenundJudeninAntiochienindenJahren386/87
.
EinBeitragzurGeschichtealtkirchlicherJudenfeindschaft,JudaicaXLIII,1987
,s.144.
39KomentarzdoEwangeliiśw.Mateusza,85,4(PG58,762).Uinnychautorówan-
tycznych:Libaniusz(dla363r.)-150tys.mieszkańców(anthropoi),Libaniusz,List1137;
Malalas-w526r.,wczasietrzęsieniaziemi,wmieściemiałozginąć250tys.ludzi,(Chro-
nografia420,5).
40Zzasadyprzyjmujesię,żeżydowskapolitejawAntiochii,stanowiłaok.13-15%
ogółumieszkańców;tesameproporcjeprzyjmujesiędlacałejSyrii.Znanenamwylicze-
niapopulacjiantiocheńskichŻydów(zzasadywedleklucza-15%ogółumieszkańców):
22tys.-W.Kinzig,nNon-Separation”.ClosenessandCo-OperationBetweenJewsand
ChristiansintheFourthCentury,VigiliaeChristianeXLV,1991,s.27-53;45tys.
-W.A.Meeks,R.L.Wilken,JewsandChristiansinAntiochintheFirstFourCenturiesof
theCommonEra,[w:]SocietyofBiblicalLiteratureSourcesforBiblicalStudyXIII,(Mis-
soula,Montana)1978,s.8;ok.50tys.(12-13%z400tys.)-J.H.W.G.Liebeschuetz,An-
tioch.CityandImperialAdministrationintheLaterRomanEmpire,Oxford1972,
s.40in.,s.92-96;45tys.wIw.n.e.i65tys.wIVwieku-KraelingC.H.,TheJewishCom-
munityinAntioch,JournalofBiblicalLiteratureLI,1932,s.136.Przypomnijmy
,żewe-
długFilonaAleksandryjskiegowEgipciemiałomieszkaćok.1mlnŻydów,Filon,Prze-
ciwkoFlakkusowi6,43.
PodejmujesiętakżepróbyustaleniapopulacjiŻydówwcałejdiasporzerzymskiej,
najczęściejzakładając,żeŻydzistanowiliok.7%ogółuludnościcesarstwa.Wychodząc
ztegozałożenia,możnabyłowyliczyć,żewgranicachcesarstwamieszkało:8-10mln
-S.W.Baron,ASocialandReligiousHistoryoftheJews,NewYork1952,I.s,167-179;
6-7mln-J.Juster,LesJuifsdansl’EmpireRomaine,leurconditionjuridique,écono-
miqueetsociale,Paris1914,t.I,s.209-212;5mln-W.Reinhardt,ThePopulationSize
ofJerusalemandtheNumericalGrowthoftheJerusalemChurch,[w:]R.Bauckham,(ed.):
TheBookofActsinItsFirstCenturySetting,GrandRapids-Carliste1995,t.IV,
s.237-265;ok.4,5mln-C.H.Harnack,DieMissionundAusbreitungdesChristentums
indenerstendreiJahrhunderten,Leipzig1924,s.5-13.Natomiastwgranicachtzw.dia-
sporybabilońskiej(odpołowyIIIw.n.e.obszarpaństwasasanidzkiego)mogłoprzebywać
ok.1mlnŻydów-I.Gafni,TheJewsofBabyloniainTalmudicEra.ASocialandCultu-
ralHistory
,TheZalmanShazarCenterforJewishHistory
,1990;rosyjskiewydanie:Jew-
reiBabiloniiwTalmudiczieskujuepochu,Moskwa2003,s.123-140.Owartościpowyż-
szychwyliczeń,por.:L.V
.Rutgers,AttitudestoJudaismintheGreco-RomanPeriod.
32