Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
JanChryzostomijegokazaniaożydowskiejpolitei(Wprowadzenie)
wschodnichOjcówKościołanawzrastającąpopularnośćżydowskiejpo-
liteibyłazarazempróbąodciągnięciaHellenówodprozelityzmu.Zjawi-
skorozrastaniasiękręgówwyznawcówjudaizmu,zasprawąpozyski-
waniaprozelitówspośródHellenów,dostrzegatakżewieluhistoryków
badającychdziejezarównodiasporyrzymskiej,jakibabilońskiej.Przy-
toczęważnywtejdyskusjigłosznanegobadaczadziejówdiasporybabi-
lońskiej-IzajaszaGafniego:Każdy,ktopoznałkazaniaAfrahata,do-
strzegł,żeniematamaniwyraźnejżydowskiejfobii,aninienawiści
doŻydów[ś]12kazańz344r.,skierowałnietyleprzeciwkoŻydom,
coprzeciwkoichwpływomnajegogminę45.
Narodowewyróżnienie0EXXπVsg-Grecy
,pojawiasięwodniesieniu
dospotkaniaPawłazAteńczykami:przemawiałdoGreków,którzynie
wierzyliniczemu,doczegojesteśmyprzekonani;pochwycił(Ateńczy-
ków)ichwłasnąnauką.Iniktniemożeowych0EXXπVsgwidziećjako
pogan.DoGreków,aniedopogan,zwracasięChryzostomtakżewMowie
V(V,3[887]):przywołaliśmyświadectwapostacinajbardziejpodzi-
wianychuHellenów(0EXXπσt).Gdybyzastosowaćtłumaczenie0EXXπ-
Vsg-poganie,otrzymalibyśmywiadomość,żeChryzostomprzywołał
imiona:Zenona,Pitagorasa,Platona,Sokratesa,Diagorasa,postacinaj-
bardziejpodziwianychupogan!NoioczywiścieoGrekach,aniepo-
ganachmówi,kiedyprzywołujeimięAleksandra:AleksandraMace-
dońskiego,królaGreków,zwie[Daniel]kozłem(V,6,[893]).Hellenem
nazywatakżecesarzaJuliana:bezbożnyHellen(czylikto:Grekczypo-
ganin;cesarz,zracjiwykształceniaiwyznawanejfilozofii,byłHellenem).
Hellenamitakżerzymscycesarze:Hellenamibylicesarze:August,
Tyberiusz,Kaligula,Neron,Wespazjan,Tytusiwszyscynastępni,
doczasówbłogosławionegoKonstantyna46.
Niewchodząc,wtymmiejscu,wdłuższądyskusjęopochodzeniuiroli
ChryzostomowychHellenów,pozostanęwprzekonaniu,żeniemaupo-
ważnienia,byuważaćichwyłączniezapogan.Desygnaty:0EXXπVsg
gVog-Hellenowieipoganie-wpismachihomiliachChryzostomanie
popularnościjudaizmuwIVwieku,por.:L.H.Feldman,ProselytesandnSympathizers”ś,
s.282-299
.Feldman,ułożywszyswojąlistę28powodówwejściadokręguprozelitów,na-
zywają:FactorsthatAttractedNon-JewstoJudaism.
45I.Gafni,op.cit.,s.136.Podobnąocenęwystawialiwcześniej:L.Ginzberg,Aphraates,
[w:]JewishEncyclopedia,NewYork1901,t.I,s.665;J.Parkes,TheConflictoftheChurch
andtheSynagogue.AStudyintheOriginsofAntisemitism,Londyn1934,s.276-278.
WewstępiedopolskiegowydaniaChryzostomowegoDialoguokapłaństwie,ks.M.Sta-
rowieyski,powódułożeniaośmiuMówprzeciwkoŻydomwidziwwielkiejinfiltracjiju-
daizmudogminchrześcijańskich,[w:]Św.JanChryzostom,DialognOkapłaństwie”,tłum.
W.Kania,Wstępks.M.Starowieyski,s.10.
46PrzeciwkoŻydomiHellenom15.
34