Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Hellenowie
ZapewnewwiększościbyliHellenami:antiocheńczykami,mówiącymi
pogreckuitrwającymiwreligijnymikulturowymdziedzictwiehelleni-
zmu.Nazwaćichpoganaminiemiałbymodwagi41.Niechciałtegoczy-
nićprzedewszystkimChryzostom,zachowującodrębneimiędlanaj-
liczniejszejpopulacjiAntiochii(mogłoichbyćconajmniej250tys.)42.
KapłanpokładawHellenachwielenadzieimisyjnych,stądteżnigdynie
onigwałtownieatakowani.WedleChryzostomastojąnarównizŻy-
dami,dobrzeprzygotowaniduchowoikulturowo,abysłuchaćna-
uczaniaozasadachchrześcijaństwa.Niechwięcniedziwinas,żezmyślą
oŻydachiHellenach,anieopoganach(gGVog),zbierałargumentypo-
twierdzająceboskośćChrystusa,bypotemjeogłosićzeswojejambony43.
Szczególnemiejsce,jakieChryzostomwswoichhomiliachzostawiaHel-
lenomdowodzi,żeoni,jakonajliczniejszaczęśćspołeczeństwaza-
mieszkującegowschodnieprowincje,strategicznąenklawą;tooichprzy-
chylnośćzabiegajązarównochrześcijanie,jakiŻydzi44.Ostrareakcja
ReflectionsonFeldman)sJewandGentileintheAncientWorld,JewishQuarterlyRe-
viewLXXXV,(MerionStation,PA)1995,s.364;I.Levinskaja,DiejanijaApostołowna
foniejewriejskojdiaspory,Sankt-Peterburg2000,s.50-56;J.Hahn,DierjüdischeGe-
meindeimspätantikenAniochia.LebenimSpannungsfeldvonsozialerEinbindung,
religiösemWettbewerbundgewaltsamenKonflikt[w:]R.Jütte,A.P.Kustermann,(ed.)
JüdischeGemeindeundOrganisationsformenvonderAntikebiszurGegenwart,
Wien-Köln-Weimar1996,s.57-89
.
41BrändlewewstępiedoniemieckiegowydaniaChryzostomaOśmiumówprzeciwko
Żydom:DieÜbersetzungvonHEXXπVsgmitdemimheutigenDeutschabwertendenBe-
griffnHeiden”istproblematisch,s.1i43.
42Zapewne,wopiniichrześcijanbylioniniewiernymi.Chryzostomtakżeużywaokreśle-
nia:&πtoσ,-oV,jakoopozycjidoXpttoVóg.Przytejokazji,przytoczęjedenzjegosposo-
bówrozróżniania,chrześcijanin-niewierny:Chrześcijaninpowinienodróżniaćsięodnie-
wiernegotym,żewszystkoznosizgodnością;uskrzydlonynadziejąnaprzyszłość,wznosi
sięnawyżynyniedostępnedlaludzkichnieszczęść.Wierzącystoinaskale,naktórejniedo-
sięgnągofale.Falepokusy,choćbyisiępodniosły,niedotknąjegonóg.Onstoiponadwszel-
kimoskarżeniem.Umiłowani,nieupadajmynaduchu!TóVYdpXpttoVóVKoiśVtońtωtωV
dπtωVδtoDśpstVXp,śVt®DśpstVYsVVoiωgoVto,Ko.tfitωVusXXóVtωVśXπiδtπtspo-
ńusVoVdV®tspoVstVottfigtωVdVGpωπiVωVKoKωVπpoσBoXfig.jEπ.tfigπśtpog§σtπKsVóπt-
σtóg,δtdtońtototgtωVKDudtωVdXsipωtógśσttπpoσBoXotg.nAVYdpśπopGtdKńuoto
tωVπstpoσuωV,obKśDtKVsttottωVśKsiVoDπoδωV·oBtogbWπXótspogtfigdπo
|σπgtotońtπg
§σtπKsVśπtBoDXfig.MfltoiVDVKotoπśσωusV,dYoππto[ś](OposągachII,3;PG48,37).
43Jakważnymibyliadresatami,świadcząjużtytułyhomilii,którerozpoczynałodsłów:
ΠpógtsjIoDδoioDgKo.AEXXπVogdπoδstętg,δttśσt.0sógóXptσtóg,śKtóVπopo
|totgπpo-
DńtotgπoXXoXońπsp.oÓtoństpπuśVωV,(PrzeciwkoŻydomiHellenom.Wykazanienapod-
stawielicznychproroctw,żeChrystusjestBogiem),PG48,814;Πp\
ogjIoDδoioDgKo.AEXXπ-
VogKo.oipsttKgKo.sig,jEKXńGπjIπσońgsigYduoV,(PrzeciwkoŻydom,Hellenom
iheretykom,dowódnato,żeJezusprzyszedłnawesele),PG48,1075-1080.
44nAtrakcje”judaizmuiżydowskiejobyczajowości,któreposzerzałykrągprozelitów,
zestawiłL.H.Feldman.ZestawienieFeldmanamabyćzarazemegzemplifikacjąkryteriów
33