Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Hellenowie
najpobożniejsispośródnarodówświata,czyteżracjęmająwspółcze-
śnitłumacze,sprowadzającichdopoziomupogan?
WjesiennychkazaniachChryzostomnajczęściej,niemalzzasady
,do
niechrześcijanspozażydowskiejpoliteiodnosisięper0EXXπV,(0EXXπVsg).
AntiocheńscyHellenowiesąwIVwiekumówiącymipogreckuspadko-
biercamikulturyhellenistycznej.Ichcywilizacyjneotoczeniepoznajemy
współcześniedziękiarcheologicznymwykopaliskom.Wystarczyspojrzeć
nazachowanemozaikizichantiocheńskichdomów,abyuświadomićsobie,
wjakimżyliprzepychuijakichbogówwizerunkamisięotaczali.Nie,tonie
bylibezimienni,niemającyzasobąreligijnejedukacjipoganie.Zesposo-
bu,wjakiChryzostomzwracasiędonich,możnasądzić,żebyliszcze-
gólniewymagającympartneremreligijnychdyskursów.
Przedwiekami(uHerodota)0EXXπVsgbyliwopozycjidobarbarzyń-
ców(BopBdpot);wpaństwachhellenistycznych(PtolemeuszyiSeleuki-
dów)stalisięmówiącymipogreckuprzybyszamizZachodu;wNowym
TestamenciesąopozycjąwobecŻydów36,chociażtakże-porazpierw-
szywźródleproweniencjichrześcijańskiej-tymdesygnatemobdarza
sięprozelitówspośródpogan;toznaczytych,którzysąwtrakcieprze-
chodzenianajudaizm37.
Niematakiejmożliwości,abyustalićichetniczneireligijnepocho-
dzenie.NiezmieniamwięcwmoimtłumaczeniuChryzostomowegode-
sygnatu,Hellenes,którymobjęcisąniechrześcijańscymieszkańcyAn-
tiochiiijejokolic.Możnazgodzićsięzesłownikowymihasłami,żepod
tąnazwąkryjąsięwdrugiejpołowieIVwiekumieszkańcyprowincji
wschodnich,dlaktórychgrekajestjęzykiemrodzimym,areligiehelle-
nistycznenadalzadowalająichpotrzebyduchowe.Wsensieprzeżyć
religijnych,niesąpozbawieniobcowaniazwiarą.Zgoda,niesąchrześci-
janami,aletakżeniesąpoganami.Sprowadzaniewewspółczesnychtłu-
maczeniachkażdegoHellena,nnapotkanego”wkazaniachwschodnich
OjcówKościoła,dopoziomupółdzikiegopoganina,jestodebraniemmu
bardzobogategodziedzictwakulturowego.Wtłumaczonymtekściepo-
zostawiamwięcHellenaiHellenówwnajbliższymsąsiedztwiechrześci-
janina,Żyda,judaizantaiówczesnychpogan(gGVog).Wszyscyonisą
36NowotestamentoweopozycjewobecHellenów:9IoDδoiωVts,Koi,HEXXπVsg:Dz14,1;
18,4;19
,10.17;20,21;Rz1,16;2,9
.10;3,9;10,12;1Kor1,24;10,32;12,13;Ga3,28;
Kol.3,11;HEXXπσiVtsKo\
tBopBdpotg,Rom.1,14.Hellenowie,jakonie-Żydzi:Mk7
,26;
J7
,35.WNowymTestamenciespotkamytakżeHellenistów(ćEXXπVtσtńg,oD),mówiących
pogreckuŻydów,Dz6,1;9,29;
37(J12,20;Dz17
,4).Niekiedywśródantiocheńskichniechrześcijandostrzegapogan
-TógGVog(TdgGVπ),którychpodtakimimieniemspotykałwNowymTestamencie;gGVog,
oDg,tó-zzasadynaród,lud,(Łk7
,5);l.mn.tdgfiVπ,wodniesieniudonie-Żydów,ob-
cych,poganspozaHellenów(Rz15.10,11;Mt6,32).
31
