Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
chwycenieprzezjądroelektronuznajbliżejpołożonejpowłokiK(wychwytK).Wy-
chwytowiKtowarzyszyemisjaneutrina(ν).Jądrozwiększao1liczbęporządkową:
+1
1
p
+
–1
0
e
→
1
0
n
+ν
A
Z
X
+
–1
0
e
→
Z
+
A
1
Y
+ν
(3.15)
(3.16)
303030Przemianaγ
Przejściujądrapierwiastkapromieniotwórczegozestanuwzbudzonegodostanu
oniższejenergii(podstawowegolubmniejwzbudzonego),bezzmianyskładują-
dra,towarzyszyemisjafotonuγ–kwantupromieniowaniaelektromagnetycznego
obardzodużejenergii(od1MeVdo4MeV).Wwiększościprzypadkówprzemia-
naγtowarzyszyrozpadowi0lubβ.Dziejesiętakwtedy,gdyjądrapowstałepo
tychrozpadachznajdująsięwstanachwzbudzonych.Niemożnawówczaszmie-
rzyćróżnicyczasupomiędzypowstaniemjądrawwynikurozpadu0czyβjądra
macierzystegoaemisjąfotonuγprzeztopowstałejądro.Sątobowiemczasy
wgranicachod10–13sdo10–11s.Wtakichprzypadkachnatężeniepromieniowania
γmalejeztakimsamymokresempołowicznegozanikujakdlajądramacierzystego.
Wprzypadkuniektórychjąderprzejściazestanuwzbudzonegodoniższegosta-
nuenergetycznego(zazwyczajpodstawowego),nadrodzeemisjifotonówγ,są
opóźnione.Czasypołowicznegorozpadutychjądersązawartewgranicachod
10–8sdowielulat.Takieprzejścianazywamyizomerycznymi,ajądrategosamego
izotopu,będącewróżnychstanachenergetycznych,nazywamyizomerami(patrz
rozdział3.1).Izomeriajądrowajestzjawiskiemdosyćpowszechnymwśródnukli-
dówoliczbieatomowejZú20.
Wcelupodkreślenia,żejądraizomerycznerozpadająsięstosunkowowolno,po-
nieważwstaniewzbudzonymprzebywajądosyćdługo,czylisąmetastabilne,do
symboluchemicznegotegojądrawstaniewzbudzonymdodajemyliteręm.Przy-
kłademtakiegojądrajest113mIn.Jegoczaspołowicznegorozpadujestrówny105
min.Przechodzącdostanupodstawowego(trwały113In),emitujeonofotonγ
oenergii0,39MeV
.
Niektórejądraporozpadzie0lubβ,pozostającewstaniewzbudzonym,mogą
przejśćdostanuoniższejenergiibezemisjifotonuγ,lecznadrodzekonwersjiwe-
wnętrznej.Wtakimprzypadkujądrooddajenadmiarenergiijednemuzelektronów
zpowłokielektronowej.Elektrontenotrzymujewtensposóbenergięumożliwiają-
cąmuoderwaniesięodatomuiuzyskanieenergiikinetycznej.Czymzatemkon-
wersjawewnętrznaróżnisięodrozpaduβ–,skorowjednymidrugimprzypadku
zmianomwjądrzetowarzyszyemisjaelektronów?Zasadniczaróżnicapomiędzy
tymidwomazjawiskamipoleganatym,żeelektronyemitowanewwynikukonwer-
sjiwewnętrznejmająściśleokreślonąenergię,ichwidmojestliniowe,podczasgdy
widmoelektronówpochodzącychzrozpaduβ–jestciągłe(patrzrozdział3.3.2).
Wartojeszczezwrócićuwagęnapodobieństwomechanizmówemisjizjądra
promieniowaniaγiemisjiświatła,promieniowaniaultrafioletowego(UV)przez
49
