Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
401020Wiązaniakowalencyjne
Wiązaniekowalencyjneumożliwiapołączenieatomówwcząsteczkęwprzypadku,
kiedytakiepołączeniejestenergetyczniekorzystne,tzn.prowadzidozmniejszenia
energiiukładu.Wiązaniakowalencyjneniedająsięwyjaśnićtakprosto,jakjono-
we.
Szczególnycharaktersiłwiązańkowalencyjnych,występującychnawetmiędzy
dwomajednakowymiatomami,jestmożliwydowyjaśnieniawoparciuomechani-
kwantową.Zgodniezprzyjętązasadąmechanikikwantowejenergiaelektronu
jesttymwiększa,immniejszajestobjętość,wktórejpojawiasiętenelektron.
Wsytuacjiodwrotnejenergiaelektronumaleje.Powyższazasadastanowienerge-
tyczneuzasadnieniepowstaniawiązaniakowalencyjnego.
Znaukioruchufalowymwiadomo,żedwiefale,interferującmiędzysobą,
mogąpowodowaćichwzmocnienialubosłabienia.Przezanalogię,przyporządko-
wującfunkcjęfalową
ψ
1elektronowiatomuAorazfunkcjęfalową
ψ
2elektronowi
drugiegoatomuA,możnaoczekiwaćwzmocnienialubosłabieniatychfal
wefekcieinterferencji.Funkcjefalowe
ψ
1oraz
ψ
2opisująorbitaleatomowe(np.:s,
pitp.).Wprzypadkuwzmocnieniaoddziaływającychdwóchfunkcjifalowych
ψ
12=
ψ
1+
ψ
2
(4.1)
uzyskujemyfunkcjęopisującątzw.orbitalmolekularny,dotyczącystanuelektronów
jużniewatomie,leczwcząsteczce.Jeżelifunkcje
ψ
1oraz
ψ
2opisująorbitaleato-
mowes,wówczasfunkcja
ψ
12określatzw.orbitalmolekularny
δ
.Gdy
ψ
1oraz
ψ
2
dotycząorbitaliatomowychp,wówczasfunkcja
ψ
12opisujeorbitalmolekularny
π
.
Orbitalemolekularnepowstającezróżnychorbitaliatomowychnazywasięorbita-
lamizhybrydyzowanymi.
Powracającdorównania4.1,wznaczeniufizycznymoznaczaono,żegęstość
prawdopodobieństwaznalezieniasięelektronówmiędzyjądramiobuatomówjest
znaczniewiększaaniżeliwinnymmiejscuprzestrzeni.Takwięcłącznyujemnyła-
dunekelektronówzawartypomiędzydodatnionaładowanymijądramiwiążejesiła-
mielektrycznymi.Takpowstałyorbitalmolekularnynazywanyjestorbitalemwią-
żącym.
Jeżelioddziaływającefunkcjefalowe
ψ
1oraz
ψ
2ulegająosłabieniu,czylifunk-
cja
ψ
12jestrówna
ψ
12=
ψ
1
ψ
2,
(4.2)
wówczaspowstałyorbitalmolekularnynazywanyjestantywiążącym.Wsensiefi-
zycznymoznaczato,żegęstośćprawdopodobieństwaznalezieniasięelektronów
pomiędzyjądramiatomujestniewielkaitymsamymniemożnanzwiązać”atomów
wcząsteczkę.
Abyzilustrowaćomawianezagadnienieweźmynaprzykładatomywodoru,
zktórychkażdyznajdujesięwstanie1s.ZgodniezzasadąPauliegonawspólnym
orbitalumolekularnymmogąwystępowaćdwaelektronyoprzeciwnieskierowa-
nychspinach(tzw.elektronysparowane).
62