Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Uwarunkowaniachoroby
rażonesąpowierzchniowewodyśródlądowe,mor-
Kadm(Cd)doorganizmuwchłaniasięzapośred-
skiewodyprzybrzeżneorazwodyglebowe,atakże
nictwemprzewodupokarmowegoiukładuoddecho-
wodyatmosferyczne.Zanieczyszczeniewódjest
wego–wywołujenowotwory
,główniegruczołówroz-
związanegłównieześciekamiprzemysłowymiiko-
rodczych,zanikwęchu,mięśni,nadciśnienie,od-
munalnymi,zługowaniemsubstancjichemicznych
wapnienieideformacjękości.
zwysypiskróżnychodpadóworazopadamipyłów
atmosferycznych.DodatkoweŹródłoskażeniawód
stanowiąpierwiastkiwymywanelubspłukiwane
zglebzawierającychnawozymineralneorazśrod-
kiochronyroślin.
Rtęć(Hg)wchłaniasięrównieżtymisamymidro-
gami–mapowinowactwodokorymózgowej,może
wywołaćgruŹlicękości,porażeniewszystkichna-
rządówzmysłów.
WodamożebyćŹródłemidrogątransportunieko-
Chorobotwórczeskażeniagleby
rzystnychdlazdrowia:
•pierwiastkówtoksycznych,jaknp.ołów,arsen,
Gleba(awięctakżewkonsekwencjirolniczeproduk-
chrom,kadm,beryl,rtęć,
tyspożywczeiwoda)jestniekorzystniezmieniana
•pierwiastkówradioaktywnych,jakstront(Sr90),
wwynikuopadających,m.in.zdeszczem,zanieczysz-
rad(Ra226)czyizotopyradonu(Rn222),
czeńpowietrzaatmosferycznego.Liczneszkodliwe
•skażeńnieobojętnymi(częstotoksycznymiimuta-
dlaczłowiekasubstancjeiopady(pyły
,gazy),hałdy
cyjnymi)związkamichemicznymi,jaknp.pesty-
orazściekiróżnorakichodpadówpoprodukcyjnych
cydy
,detergentyczyinnesubstancjechemiczne,
itp.wwynikubezpośredniegoosadzania,opadania
•skażeńbakteriami,wirusamilubgrzybamicho-
lubspływaniazwodądeszczowądodatkowoskażają
robotwórczymi,
środowiskoglebowe(iwodne),awkonsekwencjiipro-
•skażeńpasożytami.
duktyspożywcze,nietylkozresztączłowieka.Ponad-
towzdłużciągówkomunikacyjnych(autostrady
,ko-
Wdrażanieskutecznychtechnologiioczyszczania
lej)glebynarażonesąnaopadaniełatwopylącychma-
ściekówdoprowadzadozwiększaniailościosadów
teriałówprzewożonych,nasubstancjepochodząceze
ściekowych,któremogąbyćŹródłemzanieczysz-
spalaniamateriałówpędnych(benzyna,ropanafto-
czeńchemicznychibiologicznych.Przezpojęcieska-
wa,olej,węgiel)orazześcieraniaopon,nawierzchni
żeniabiologicznegowodyrozumiemyobecnośćwosa-
drógiprzewodówtrakcjielektrycznych.
dachściekowychwirusów,bakterii,grzybów,cyst
pierwotniakówitp.
Chorobotwórczeskażeniażywności
Spożywaniewarzyw,wyhodowanychnaglebach
użyŹnianychosadamiściekowymi,stanowizagro-
żeniezakażeniabakteriologicznegoczłowieka.Po-
nadtobakterie–opróczbezpośredniegodziałania
chorobotwórczego–mogątakżesprzyjaćpowsta-
waniuwprzewodziepokarmowymczłowiekanitro-
zoamin.TakąwłaśnierolęodgrywająbakterieEsche-
richiacoli,Staphylococcusaureusiniektórepacior-
kowce.
Przygotowywanie,przechowywanieitransportśrod-
kówspożywczychsąniezawszekorzystnezdrowot-
niedlaczłowieka.Itaknp.dodawaneczęstodopro-
duktówspożywczychsubstancjekonserwujące,peklu-
jące(np.saletra),poprawiająceichwyglądiwłaściwości
organoleptyczne(np.żółcieńmasłowa,tzw
atakżeobróbkaproduktówumożliwiającadłuższe
przetrzymywanie(np.kiszenie,kwaszenie,wędzenie,
nadmiernesolenie)niesąobojętnedlaczłowieka,acza-
.słodzik),
Skażeniechemicznetoprzedewszystkimobecność
semwręczszkodliwe,chorobotwórcze(wtymnawet
metaliciężkich.Poszczególnemetaleciężkiesąwróż-
sprzyjającerozrostomnowotworowym).
nymstopniuakumulowaneiprzemieszczanewśro-
dowisku,charakteryzująsięróżnątoksycznością.
Najbardziejtoksycznetoołów,rtęćikadm.
Należybezwarunkowochronićproduktyspożywcze
przedzasiedleniemsięirozwojemwnichgrzybów
pleśniowych.Metabolitywiększościpleśni,tzw.mi-
Ołów(Pb)wchłaniasięzapośrednictwemskóry,
kotoksyny
,itzw.grzybówniedoskonałychzgatun-
układuoddechowegoipokarmowego,jestbardzo
kuFungiimperfectiwykazujądziałaniecytotoksycz-
toksyczny,mapowinowactwodokorymózgowej,
ne,mutacyjne,anawetstymulującerozwójprocesu
mięśniasercowegoitkankikostnej.Możewywoły-
nowotworowego.Należywięcbezwzględniewystrze-
waćbiałaczki,nowotworyjelit,alergię.
gaćsięzepsutychowoców,spleśniałychsoków,dże-
11
