Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Oczaminamwspółczesnych
43
[...].DlapodróżnikaurodzonegowpółnocnejEuropiejesttowidokniezwykły.Krajobrazpodzwrot-
nikowychregionównizinnychmaodrębnąfizjonomię.Posiadamajestatispokój,któregonietraci
nawetwtedy,gdyjedenzżywiołówstajedowalkiznieprzezwyciężonymiprzeszkodami(Humboldt
1959,s.233,291).
UczenidostrzegalitakżegrozętegoÐziemskiegoraju.Humboldt(podobniejak
póz
,niejDarwinwKanaleBeagle)zauważa,żeÐwsercunowegokontynentuzwykłotrakto-
waćsięczłowiekajakocośdrugorzędnegowświecieprzyrody.Nictuniestoinaprzeszkodzie
rozwojowibujnej,pokrywającejziemięroślinności[...]Panamirzeksąkrokodyleiwężeboa.
Jaguar,pekari,tapirimałpachodząpopuszczachbezpiecznieibezobawy,żyjącjakwswym
własnymdziedzictwie.Tenobrazżywejnatury,gdzieczłowiekjestniczym,tchnieobcością
iprzygnębieniem(Humboldt1953,s.318).WrelacjiMaufrais(1978)równikowapuszcza
jestjużÐzielonympiekłem,dlaKaszyzaś(2005),toÐkapryśnakobieta[...]ubranajedynie
wprześwietlanepierwszymipromieniamiwschodzącegosłońcazwiewnemgły,zkroplami
rosywewłosach(cyt.za:Molenda2007,s.150).
WopisachprzyrodyAmerykiŁacińskiejpozostawionychprzezXIX-iXX-wiecznych
jejbadaczy(takżewspółczesnychnaukowców)wzadziwiającysposóbmieszająsięiwzajem-
nieprzenikająnaukowarzetelnośćiludzkawrażliwośćnapiękno.Niemasprzeczności,nie
wykluczająsięwzajemniematematycznadokładnośćwykonywanychpomiarówróżnychpa-
rametrówśrodowiska,botaniczneizoologiczneklasyfikacjeodkrywanychiopisywanychor-
ganizmówipoetykaopisów,zowymistrzelistymidrzewami,mgłąrozświetlonąpromieniami
słońca,błyszczącymiskrzydłamimotyliiróżnorodnościąptasichśpiewów...Zagłębiony
wlekturze,szukającywiedzyczytelnikpochwilijużniewie,któryprzekazniesiewięcejinfor-
macji_imponującawysokośćwodospaduczytrzepotmotylichskrzydeł,idopierowtedy
zaczynarozumieć...
Oczaminamwspółczesnych
WspółczesnyobrazprzyrodyAmerykiŁacińskiej,obrazwidzianyzarównooczami
mieszkańcówtegoregionu,ludziróżnegopochodzenia,różnychzawodów,różnejwrażliwoś-
ciiwiedzy,jakiobrazprzyrodywidzianyoczamigości,przybywającychtamnakrócejlub
dłużej_turystóworazzawodowozajmującychsiętymregionemspecjalistów,przypomina
zdjęciasatelitarnetegosamegowycinkapowierzchniziemiwykonanewróżnychzakresach
widmapromieniowaniaelektromagnetycznego.Oglądaniezdjęciawykonanegowjednym,
wąskimzakresiewidmadajeobrazniewyraz
,ny,pozwalającydostrzecconajwyżejjakieśtrud-
nedozidentyfikowaniakontury.Dopieronałożenienasiebiekilkufotografii,wykonanych
wróżnychzakresachpromieniowania,czyniobrazczytelnym_ukazujeontreśćmożliwą
dointerpretacji.Takichzłożonych,współczesnychobrazówprzyrodyAmerykiŁacińskiej,
wktórychnakładająsięnasiebiedoświadczeniaiemocjepokoleń,jestwiele.Niełatwojest
rozeznaćsięwnich,alewartospróbować.
DlawielurządówkrajówAmerykiŁacińskiej,dlaadministratorówgospodarki,za-
wszeuwikłanychwpolitykęiograniczonychterminamiwyborów,obrazprzyrodynie-
wieleodbiegaodjejwizjiwczasachkoloniiipierwszychdziesięcioleciniepodległegoby-
tu.Tobezwzględnynakazeksploatacjijejzasobów.WnajnowszejhistoriiÐzagospodaro-
