Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Amerykakolonialnaispotkanieodmiennychcywilizacji
49
Chociażteoretyczniewładzametropoliibyłaabsolutna,towydającdecyzję,musiałaliczyć
sięzezdaniemkolonistów,którzyniewygodnezarządzeniaignorowalilubwręczodmawiali
wprowadzeniaichwżycie.PodobniebyłozmonopolemhandlowymKorony,będącym
,ródłemniezadowoleniawkoloniach.Monopolbyłpraktycznienaruszanyodpowstania
z
hiszpańskiegoimperiumkolonialnegowAmeryce.Koloniścichętniezaopatrywalisięwto-
waryangielskieifrancuskieprzemycaneprzezkupcówtychkrajów.Flotyhiszpańskiewiozą-
cesrebroiinnemetaleszlachetnedometropoliibyłyregularnieatakowaneprzezpiratów
ikorsarzyangielskichczyholenderskich.Siłyhiszpańskienakontynenciebyłysłabeiwza-
sadzieskoncentrowanewnajważniejszychtwierdzach.Flotawojenna,niegdyświelkaipo-
tężna,stopniowosłabławrazzupadkiemmocarstwowościhiszpańskiej.
Administracjahiszpańskageneralniebyłasłaboprzygotowanadowypełnianiaswo-
ichzadańimocnoskorumpowana.NapoczątkuXVIIIw.władzametropoliinadkoloniami
byłacorazsłabsza,awielefunkcjidalekiejRadyds.Indiiprzejęlifaktyczniesamikoloniści.
ObjęciewładzywHiszpaniiprzezdynastięBurbonówiwprowadzoneprzeznichreformy
wadministracji,systemiepodatkowymorazorganizacjiwojskowejumocniłypanowaniehisz-
pańskieipoddałykolonieściślejszejkontrolimetropolii.
PortugaliaposiadaławAmeryceogromnyobszarBrazylii,odkrytejw1500r.przez
PedroAlvaresaCabrala.PrzezprawietrzydzieścilatododkryciaPortugalczycynieintereso-
walisięzbytnioswoimnabytkiem.DopieroniepożądanaobecnośćFrancuzówiAnglików
skłoniłaPortugalczykówdorozpoczęciazasiedlaniaswojejkolonii.Portugalczycystopniowo
opanowywaliwybrzeże.Zasięgichwładzynadziemiamiwgłębilądutrudnookreślić,cho-
ciażrościlisobiepretensjedowiększejczęściAmazonii.
AdministracjakolonialnawBrazyliiustabilizowałasięwokresieuniiportugalsko-
-hiszpańskiej(1580_1640).Zostałaonawówczasprzeorganizowanawedługwzorcówhisz-
pańskich.NajwyższąwładządlaBrazyliibyłaRadaIndiizsiedzibąwLizbonie.Opróczza-
rządzaniaBrazyliąRadazajmowałasięrównieżnadzoremnadportugalskimiposiadłościa-
miwAfryce.StopniowoRadaprzekształcałasięworgandoradczy,awładzanadkolonią
przechodziławręcezawodowejbiurokracjikrólewskiej.WBrazyliisilniejszaniżwkoloniach
hiszpańskichbyłapozycjawicekróla,któryrezydowałkolejnowBahia,anastępniewRiode
Janeiro.Wicekrólawspieraliskarbnik,prokuratorgeneralnyorazinniurzędnicy.
Brazyliabyłapodzielonanakapitanieigubernatorstwa.Stojącynaichczeleurzęd-
nicykrólewscymieliprawobezpośredniokontaktowaćsięzLizboną,chociażmusieliotym
informowaćwicekrólaizobowiązanibyliwykonywaćjegopolecenia.Podobniejakwkolo-
niachhiszpańskich,przedstawicielekrólapełnilijednocześniefunkcjeadministracyjne,woj-
skowe,sądowniczeiskarbowe.Równieżpodobniejakwkoloniachhiszpańskichnajmniejszą
jednostkąadministracyjnąbyłomunicypiumzradą(camara),którejczłonkowiemianowani
lubdziedzicznipełniliswojąfunkcjedożywotnio.Wymiaremsprawiedliwościzajmowalisię
specjalniurzędnicy(ouvidores),odktórychwyrokówmożnabyłoapelowaćdotrybunałów
wBahiiiRiodeJaneiro.
PodwzględemgospodarczymBrazyliarozwijałasięodmiennieniżkoloniehisz-
pańskie.Portugalczycynieznalez
,lianizłota,anidrogichkamieni.Brazyliadostarczała
szlachetnegodrewna,akoloniścizajmowalisięniezbytopłacalnymrolnictwemihodowlą
bydła.Sytuacjęzmieniłodopierowprowadzenieplantacjitrzcinycukrowej.Produkcjaieks-
portcukruuczyniłyzBrazyliijednązcenniejszychkoloniiportugalskich.Gospodarkacu-
