Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Rozdział1
Zdrowiepodstawowepojęcie
wedukacjizdrowotnej
SłowoUzdrowie”pojawiasięwcodziennymżyciu
bardzoczęsto.Życzymysobiezdrowia,pytamy
ozdrowie,pijemyzazdrowie,pozdrawiamysię,
powtarzamy,żeUzdrowiejestnajważniejsze”,
Uobyśmytylkozdrowibyli”.Zwykletostwier-
dzeniazdawkowe,bezgłębszejrefleksji.Prośby
ozdrowiewłasneiosóbbliskichnajczęściejpo-
wtarzanąsekwencjąwcodziennychpacierzach
imodlitwachintencyjnych(Libiszowska-Żółt-
kowska,1997).TerminUzdrowie”możemiećjed-
nakinneznaczeniedlaprzedstawicieliróżnych
zawodów,atakżeUzwykłych”ludzi.UOdtego,jak
pojęcietobędziemyrozumieć,zależykoncepcja
wychowaniazdrowotnego,jegostrategiaipro-
gram”(Demel,1999,s.263).Dlategozdrowiejest
podstawowympojęciemwedukacjizdrowotnej.
PersonifikacjąpojęciaUzdrowie”jestgreckabo-
giniHygeia,którawedługróżnychźródełbyła
córką,siostrąlubżonąAsklepiosa,pierwszegole-
gendarnegolekarzagreckiego(ok.XIIw.p.n.e.).
MityoHygeiiAsklepiosiesymbolemdwóch
nurtówmedycyny.Hygeiasymbolizujecnotyzdro-
wegożyciawpięknymotoczeniu,ideałUwzdro-
wymcielezdrowyduch”,wiaręwto,żeczłowiek
możebyćzdrowy,jeśliżyjezgodniezrozumem.
Odjejimieniapochodzinazwahigieny,dyscypliny
naukowejzajmującejsięzachowaniemzdrowia
iprofilaktykąchorób.Asklepiosreprezentujenurt
medycynynaprawczejizadanialekarzakoncen-
trującesięgłównienaleczeniuchoróbiprzywra-
caniuzdrowia.UOileAsklepiosjesttylkoużywa-
jącokreśleniaLutra«partaczem,naprawiaczem
Boskiegodzieła»,otylepogodnyurokHygei,
wgreckiejmarmurowejrzeźbie,symbolizuje
wzniosłąnadziejęczłowieka,żebędziemógłkie-
dyśosiągnąćstanharmoniizsobąsamymiota-
czającymgoświatem”(Dubos,1962,s.120).
WspółcześniepojęcieUzdrowie”mawielezna-
czeńijestużywanewróżnychkontekstach.
Zdrowie:
odnosisiędojednostki,alejestteżzdrowie:
publiczne,
populacyjne,
międzynarodowe,
globalne,społecznościowe,środowiskowe,
jestprzedmiotemzainteresowaniawielu
nauk:medycznych,społecznych(psychologii
zdrowia,socjologiizdrowia,pedagogikizdro-
wia),ekonomicznych(ekonomiizdrowia),
naukozdrowiu,
powinnoUwejść”dokażdegosystemuspołecz-
nego,niemaodrębnegosystemudlazdrowia
(GrossmanniSkala,1997),
Uweszło”dopolitykipaństwwskaliglobalnej,
ponieważjestpowiązanezekonomią,ideolo-
giąpolityczną,prawemioczekiwaniamioby-
wateli(Kickbusch,2012).Obecnieuważasię,że
perspektywazdrowotnapowinnabyćuwzględ-
nianiawpracachnadrozwiązaniamiregula-
cyjnymiwdziedzinach,któreniebezpo-
średniopowiązanezochronązdrowia(tzw.
zasadaUzdrowiewkażdejpolityce”)(Żako-
wieckiiChyckowska,2015),
jestprzedmiotemkoncepcji:
zarządzaniazdrowiem(healthgovernance),
definiowanegojakodziałaniaiśrodkiwy-
15