Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Zdrowie–podstawowepojęciewedukacjizdrowotnej
bardziej,żeichudziałwspołeczeństwiestalesię
zwiększa(Małkowska-SzkutnikiMazur,2011).
Naświeciepodejmowanesąinicjatywytwo-
rzeniainwentarzywskaźnikówzdrowotnych
istandaryzacjiichdefinicji.WamerykańskimIn-
wentarzuWskaźnikówZdrowotnych(HealthIndica-
torsWarehouse–HIW)zebranook.1300wskaźni-
ków(NCHS,2015).Należypodkreślić,żesąwśród
nichtakżewskaźnikibezpośrednioodnoszącesię
doedukacjizdrowotnej,takiejak:odsetekszkół
realizującychkonkretneprogramylubposiadają-
cychstandardyprowadzeniaedukacjizdrowotnej,
odsetekprzeszkolonychwtejdziedzinienauczy-
cielilubodsetekuczniów,którzyuzyskalikon-
kretneinstrukcjebądźinformacje.
1.5.1.Źródładanychitypy
miernikówzdrowia
Umiejętneposługiwaniesięmiernikamizdrowia
oznaczaodpowiedniichdobór,sformułowanieich
jasnejdefinicjiwkontekściecelówdziałańibada-
nejpopulacjiorazprzygotowanieprofesjonalnej
prezentacjiwyników.Barieręstanowiąogranicze-
niedostępudodanychidużekosztyuzyskiwania
danychrzeczywiściepotrzebnych.R.Riegelman
(2010)definiujeproceswykorzystaniadanychja-
koskutecznąwymianęinformacjinatematzdro-
wia(healthcommunications).Procestenobejmuje
prezentacjęinformacji,przekazanieinformacji
zwrotnychprzezodbiorcówanaliz(decydentów),
wyodrębnienieinformacjinajpotrzebniejszych
orazpodejmowaniedecyzjiwzwiązkuzjego
ewentualnymiskutkami.
Źródładanych
Podstawowymiźródłamidanychnatematstanu
zdrowiasąinformacjezbieraneadministracyjnie,
wtymdaneobjętesystememstatystykipaństwo-
wej,rejestrychorób,sprawozdawczośćresortowa
orazbadaniaankietowe,któremogąmiećcharak-
terjednorazowylubpowtarzalny.Tylkodanezbie-
ranesystematycznie,wedługujednoliconejmeto-
dologii,pozwalająnaśledzenietendencjizmian.
Przezwielelatstanzdrowiapopulacjicharak-
teryzowanybyłzapomocąstatystykzgonów,któ-
renadalsąpowszechniestosowanedooceny
zdrowiastarszychgrupludności.Wprzypadku
starszychdzieciimłodzieżywkrajachwysoko
rozwiniętychzgonysązjawiskiemrzadkim,aich
częstośćistrukturaprzyczynnieodzwierciedlają
problemówzdrowotnychtejpopulacji.Stądpo-
trzebamonitorowaniastanuzdrowiazapomocą
badańankietowych.Zpunktuwidzeniaanaliz
zdrowiadzieciimłodzieżyszczególneznaczenie
maśledzeniekohorturodzeniowychjużnawetod
okresuprenatalnego.Tegotypuanalizyzmian
wcyklużycia(lifecourse)pozwalająnaocenę
wpływuokresuwczesnegorozwojunapóźniejsze
zdrowie(Murray,Mishra,Kuhiin.,2011).
Formaprezentacjidanych
Wskaźnikizdrowiamogąmiećpostaćprostych
miar,stosunkuichwartościlubzłożonychindek-
sów.Głównekategoriewskaźnikówdotyczą:
•stanufaktycznego(tak/nie)–np.obecnośćza-
pisówlegislacyjnychnatematzakazupalenia
tytoniuwmiejscachpublicznych,
•liczbyprzypadków–np.liczbaszkółrealizują-
cychprogrampromocjizdrowia,
•odsetka–np.odsetekzgonówzpowodunowo-
tworówwogólnejliczbiezgonów,
•współczynnika–np.liczbazgonówna100000
osób,
•iloczynu–np.liczbanauczycielinajednego
ucznia,
•złożonychindeksówzdrowotnych–np.indeks
jakościżyciazwiązanejzezdrowiem.
Wprzypadkubadańankietowychpytania
kwestionariuszastanowiądopieropodstawędo
budowaniawskaźników,najczęściejwformie
wartościśredniejlubodsetkaosóbspełniających
podanekryteria,coczęstowymagałączeniakate-
goriiodpowiedzi.
Obiektywneisubiektywnemiernikizdrowia
Podziałnamiernikisubiektywneiobiektywne
wiążesięzesposobempozyskiwaniadanych.
Miernikiobiektywnesąwyrażonewjednostkach,
aprzeprowadzeniepomiaruwymagaodpowied-
niejaparatury,np.miernikiemobiektywnymsą
wynikibadańlaboratoryjnych(stężenieglukozy
wekrwi),wskaźnikiantropometryczne(masacia-
ła).Obiektywnycharaktermająteżinformacje
34[[[