Treść książki

Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Jakośćżyciazwiązanazezdrowiemimetodyjejpomiaru
remlubprzezinternet)bądźwywiadprzepro-
wadzonyprzezankietera.
Budowakwestionariuszydopomiaru
jakościżyciazwiązanejzezdrowiem
KwestionariuszedobadaniaHRQLzawierająsta-
ranniedobranyzapomocąmetodpsychometrycz-
nychzestawpytańzodpowiednimikategoriami
odpowiedzi.Określasię,czypytaniedotyczyod-
czućwchwiliobecnej,czywprzeszłości(kiedy),
czytylkoogólnegowrażenia.Kategorieodpowiedzi
mogądotyczyć:intensywnościodczuć,ichczęsto-
ści,stopniaograniczeniastanufunkcjonalnego,
względnychzmianlubprawdziwościstwierdzeń
(Mazur,2005).Alternatywnymrozwiązaniemjest
wykorzystaniegraficznejskaliwizualnej(linijkilub
tzw.termometru),oddawnastosowanejwmedy-
cyniedopomiarubólu.Badającmałedzieci,można
przedstawićkategorieodpowiedziwpostacismut-
nychlubuśmiechniętychtwarzy(wersjasmile).
Metodyocenywynikówpomiarujakości
życiazwiązanejzezdrowiem
IndeksyHRQLobliczanejakosumapunktów.
Należyzwrócićuwagęnato,czywszystkiepyta-
niazakodowanewjednymkierunku,zreguły
odzeraiododpowiedzinajmniejkorzystnej.
Istniejąróżnemetodystandaryzacjiwyników,np:
przeliczenieichnaskalęod0do100punktów,
coumożliwiaporównaniewynikówskalcząst-
kowychHRQLróżniącychsięliczbąpytań,
standaryzacjanarozkładześrednią50iod-
chyleniemstandardowym10,czylitzw.skala
tenowa(T-values);maonadużeznaczeniedia-
gnostyczneprzyporównywaniuwynikówba-
danychosóbznormamipopulacyjnymi.
WwyznaczaniunormindeksówHRQLniema
jednolitychzasad.Częstoprzedmiotemporów-
nańwartościśrednie,wtymporównańzwar-
tościąśredniąwpopulacjinormatywnej.
Kwestionariuszeogólnedobadaniajakości
życiazwiązanejzezdrowiemosóbdorosłych
Liczbastosowanychnaświeciekwestionariuszy
dopomiaruHRQLstalesięzwiększa,opraco-
wywaneadaptacjejęzykoweikulturowenajbar-
dziejznanychnarzędzi.Katalogkwestionariuszy
znajdujesięwbaziePROQOLID(Patient-Reported
OutcomeandQualityofLifeInstrumentsDatabase),
którajestprowadzonaprzezMapiResearchTrust
(Perrier,ConwayiAcquadro,2014).Wbazietej
możnawyszukiwaćkwestionariuszedlakonkret-
nejgrupywieku,rodzajuchorobyczywedługdo-
stępnościwalidowanejwersjijęzykowej.Obecnie
katalogobejmujeponad1100kwestionariuszy.
Mogąteżistniećnarzędzia,którychnieuwzględ-
nionowtejbazie.
Kwestionariuszamiogólnymidobadania
HRQLosóbdorosłych,któreposiadająwersjępol-
ską,np.(Szkultecka-DębekiMazur,2005):
WorldHealthOrganizationQualityOfLife
(WHOQOL)wersjapełna(100pytań)iskróco-
na(26pytań),
TheMedicalOutcomesStudy(MOS)wersjeza-
wierające36lub12pytań,
EuroQol(EQ-5D)skalazawierająca5pytań,
wykorzystywanawbadaniachfarmakoekono-
micznychdowartościowaniastanówzdrowia.
1.6.2.Specyfikabadaniajakości
życiazwiązanejzezdrowiem
udzieciimłodzieży
KwestionariuszeHRQLwypełnianesamodziel-
nieprzezdzieciimłodzieżzaczęłypowstawać
późniejniżkwestionariuszedladorosłych.Ziden-
tyfikowano30kwestionariuszygenerycznych
i64swoiste.Liczbapozycjitestowychwahasię
wnichod5do188,aliczbaanalizowanychdomen
(wymiarów)od2do12.Najczęściejbadanostan
emocjonalny,funkcjonowaniewgrupiespołecz-
nej,funkcjonowaniefizyczne,symptomyiobcią-
żenieleczeniem(Solans,Pane,Estradaiin.,2008).
Donajpopularniejszychzłożonychkwestio-
nariuszygenerycznychdladzieciimłodzieżyna-
leżą:ChildHealthQuestionnaire(CHQ);ChildHealth
andIllnessProfle(CHIP);GermanQualityofLife
Questionnaire(KINDL);PediatricQualityofLifeIn-
ventory(PEDQSL);TNO/AZLQualityofLife(TACQOL);
VécuetSantéPerçuedel’Adolescent(VSP-A);
KIDSCREEN.Większośćztychkwestionariuszy
powstawaławjednymkrajuijednejwersjijęzy-
kowej,anastępniebyłatłumaczonanainneję-
39