Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
Efektemintensyfikacjiprackartograficznychwkońcupanowania
intensyfikacja
AugustaIIIinapoczątkupanowaniajegonastępcybyłojednoczesne
prackartograficznych
ukazaniesięwielumapterytoriumRzeczypospolitejsporządzanych
wkrajachościennychwramachprzygotowywaniadziałańaneksyjnych
(1769–1771).Choćw1772r.ukazałsiępierwszyatlasziempolskich(Carte
delaPologne)zinicjatywyJózefaAleksandraJabłonowskiego,wprzede-
dniurozbiorówbrakowałojednaknadalpoprawnychmapcałościpaństwa
–co,jaksłuszniezauważyłFryderykIIPruski,niebyłozmartwieniemjego,
leczPolaków.PróbowałtemuzaradzićStanisławAugustPoniatowski,
zlecającCharlesowiPerthésowi,od1763r.tytularnemugeografowi
nadwornemu,orazjezuitom:AleksandrowiRostanowizWarszawyiMar-
cinowiPoczobuttowi-OdlanickiemuzWilnaprzeprowadzenienowocze-
snychpomiarówkartograficznychisporządzeniemapypaństwapolsko-
-litewskiego.Opublikowanojąw1792r.,aleponieważbyłaprze-
chowywanawRydze,polscyhistorycypoznalijądopieroporestytucji
polonikówzarchiwówrosyjskichmamocytraktaturyskiegozroku1921.
MapageneralnaPolski,zuwzględnieniemczęściterytoriumzabranych
mapageneralnaPolski
wczasierozbioruw1793r.zostałaukończonazapewnew1796r.,jużpo
IIIrozbiorzePolski.Swegoportretukartograficznegodoczekałasięzatem
RzeczpospolitaObojgaNarodówpośmiertnie,zgodniezsarmackątrady-
cjąportretówtrumiennych.
5.2.Odległości
ZnadgranicznegoSmoleńskadoWarszawybyłoprawie900km,zKamień-
cadoWarszawyok.800km.ZRygidoWilnaponad300,astamtąddo
Warszawyponad450km.OdległośćzGdańskadoWarszawytook.350,
zWarszawydoKrakowa300km.Wsytuacji,gdyprzeciętnetempo
transportuhandlowegozpostojamipodrodzew2.poł.XVIw.,oceniasię
naok.25kmdziennie,atempopodróżowaniabezładunkunaok.30km
dziennie–podróżmiędzyobomastolicamikoronnymitrwałaokoło
tygodnia,azWarszawynawschodniekrańceRzeczypospolitejmiesiąc.
Komunikacjazarównomiędzymniejszymijednostkamiadministracyjnymi
–ujazdamiiwłościamiw,,państwach’’(latyfundiach)magnackichwWiel-
kimKsięstwieLitewskim,jakiwskalicałejRzeczpospolitej–między
prowincjami,regionamiispołecznościamilokalnymi,wymagałapokona-
niadużychtrudnościtechnicznychiorganizacyjnych.
5.3.Szlakikomunikacyjne
RównoleżnikoweukształtowaniepowierzchniterytoriumRzeczypospoli-
tejsprzyjałonietylkoprzemieszczaniusięarmii,aleikupców,ułatwiało
56