Treść książki
Przejdź do opcji czytnikaPrzejdź do nawigacjiPrzejdź do informacjiPrzejdź do stopki
potyczkipartyzanckie.Schrony,przygotowaneprzezludnośćcywilną,
stałysiębaząpowstańców,miejscemoporuiwalki.Niemcypodpalali
domzadomem.Całegettostanęłowpłomieniach.
Dlamiażdżącejwiększościmieszkańcówgettapowstanie
rozgrywałosiępodziemią.Chronilisięoniwprzygotowanych
wcześniejbunkrach.Panowałytampotwornewarunki:skrajne
przepełnienie,brakpowietrza,niemożliwydozniesieniażar
zrozgrzanychścianpłonącychkamienic.Stłoczenipodziemiąludzie
musielizachowaćabsolutnąciszę,ponieważNiemcyprzeczesywali
gettowposzukiwaniuukrywającychsię,adozlokalizowanych
bunkrówwpuszczaligaz.WydostającychsięzkryjówekŻydów
ograbiali,częśćzabijalinamiejscu,aresztęgnalinaUmschlagplatz.
StamtądwywożonoichdoobozówwTrawnikach,Poniatowej,
naMajdankuidoTreblinki.
Żydziwiedzieli,żepowstaniejestskazanenaklęskę.Ichwalkabyła
przejawemheroizmuirozpaczy,aktemzemstyiprotestemprzeciwko
obojętnościświata.MordechajAnielewiczwliściez23kwietnia1943
doprzebywającegopostroniearyjskiejIcchakaCukiermanapisał:
„Bądźzdrów,mójdrogi.Byćmożejeszczesięzobaczymy.
Najważniejsze,żemarzeniemojegożyciaspełniłosię.Danemibyło
zobaczyćżydowskąobronęwgetcie–wcałejjejwielkości
ichwale”[41].TegosamegodniaŻOBwydałaulotkę:
Obywatele–Polacy,żołnierzewolności.[…]Wśróddymupożarówikurzukrwi
mordowanegogettaWarszawy–my–więźniowiegetta–ślemywambratnie
serdecznepozdrowienia.[…]Leczwiedzcietakże,żekażdypróggettajak
dotychczas,takinadalbędzietwierdzą;żemożewszyscyzginiemywwalce,lecznie
poddamysię,żedyszymy,jakiWy,żądząodwetuikaryzawszystkiezbrodnie
wspólnegowroga–WalkatoczysięoWasząinasząWolność;oWaszinaszludzki,
społeczny,narodowyhonorigodność.[…]ŻydowskaOrganizacjaBojowa[42].
8maja1943Niemcyodkrylibunkierprzyul.Miłej18.Znajdowało
siętamokołostudwudziestubojowcówwrazzMordechajem
Anielewiczem.Popełnilionizbiorowesamobójstwo.16majaogodz.
20.15NiemcywysadziliwpowietrzeWielkąSynagogę
naTłomackiem.Byłtosymbolicznykoniecpowstaniawgetcie
warszawskim.GenerałStroopzatytułowałswójraportdoHimmlera:
„ŻydowskadzielnicamieszkaniowawWarszawiejużnieistnieje!”[43].
